Psikoz, gerçeklikle temasın kaybı veya bozulmasıyla karakterize bir zihinsel sağlık durumudur. Bu, halüsinasyonlar, sanrılar, düzensiz düşünce ve konuşma ve garip veya uygunsuz davranışlar gibi semptomlara yol açabilir. Psikoz, şizofreni, bipolar bozukluk ve majör depresif bozukluk gibi çeşitli zihinsel sağlık koşullarının bir belirtisi olabilir. Ayrıca, uyuşturucu veya alkol kullanımı, tıbbi durumlar veya beyin hasarı gibi diğer faktörlerden de kaynaklanabilir.
Psikozun kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik, çevresel ve psikolojik faktörlerin bir kombinasyonunun rol oynadığı düşünülmektedir. Psikoz riski, ailede psikoz öyküsü olan kişilerde daha yüksektir. Ayrıca, çocukluk döneminde travma veya istismar yaşayan kişilerde de psikoz geliştirme riski daha yüksektir.
Psikozun belirtileri kişiden kişiye değişebilir, ancak en yaygın belirtiler şunlardır:
- Halüsinasyonlar: Gerçekte olmayan şeyleri görme, duyma, koklama, tatma veya hissetme.
- Sanrılar: Gerçek olmadığı halde bir şeyin doğru olduğuna inanma.
- Düzensiz düşünce ve konuşma: Konuşmanın veya düşüncenin akışında bozulma.
- Garip veya uygunsuz davranışlar: Toplumsal olarak kabul edilemez veya uygunsuz davranışlar sergileme.
Psikozun tedavisi, altta yatan nedene bağlıdır. Şizofreni veya bipolar bozukluk gibi bir zihinsel sağlık durumundan kaynaklanıyorsa, ilaç tedavisi ve psikoterapi gibi tedaviler önerilebilir. Uyuşturucu veya alkol kullanımından kaynaklanıyorsa, bağımlılık tedavisi önerilebilir. Tıbbi bir durumdan kaynaklanıyorsa, altta yatan tıbbi durumun tedavisi önerilebilir.
Psikoz, ciddi bir zihinsel sağlık durumu olabilir, ancak tedavi ile çoğu insan semptomlarını yönetmeyi ve günlük yaşamlarına devam etmeyi öğrenebilir. Psikoz belirtileri yaşıyorsanız, derhal bir ruh sağlığı uzmanına başvurmanız önemlidir. Erken tanı ve tedavi, semptomların şiddetini azaltmaya ve iyileşme şansını artırmaya yardımcı olabilir.
Psikoz hakkında daha fazla bilgi edinmek için aşağıdaki kaynakları ziyaret edebilirsiniz:
- Türk Psikiyatri Derneği: https://www.psikiyatri.org.tr/
- Ruh Sağlığı Derneği: https://www.ruhsal.org.tr/
- Ulusal Ruh Sağlığı Enstitüsü: https://www.nimh.nih.gov/