Retinitis Pigmentosa Nedir?
Retinitis pigmentosa (RP), gözün retina tabakasını etkileyen bir grup kalıtsal göz hastalığıdır. Retina, ışığı elektrik sinyallerine dönüştüren ve bu sinyalleri beyne gönderen gözün arkasındaki ince bir doku tabakasıdır. RP’de, retinanın ışığa duyarlı hücreleri olan fotoreseptörler zamanla bozulur ve ölür. Bu, görme kaybına, gece körlüğüne ve görüş alanının daralmasına yol açabilir.
RP’nin birçok farklı türü vardır ve hastalığın seyri kişiden kişiye değişebilir. Bazı kişilerde RP yavaş ilerler ve görme kaybı yıllar içinde kademeli olarak gerçekleşir. Diğer kişilerde ise RP daha hızlı ilerler ve görme kaybı birkaç yıl içinde veya hatta birkaç ay içinde ortaya çıkabilir.
Retinitis Pigmentosa Belirtileri
RP’nin en sık görülen belirtileri şunlardır:
- Gece körlüğü: RP’li kişiler genellikle geceleri veya loş ışık koşullarında görmekte zorluk çekerler.
- Görüş alanının daralması: RP’li kişilerin görüş alanı zamanla daralır ve tünel benzeri bir hale gelir.
- Görme keskinliğinin azalması: RP’li kişiler nesneleri net bir şekilde görmekte zorluk çekebilirler.
- Renk algısının bozulması: RP’li kişiler renkleri normal şekilde algılamakta zorluk çekebilirler.
- Göz hareketlerinde zorluk: RP’li kişiler gözlerini hareket ettirmekte zorluk çekebilirler.
Retinitis Pigmentosa Nedenleri
RP’nin çoğu türü genetiktir, yani hastalık ebeveynlerden çocuklara geçer. RP’ye neden olan genler, fotoreseptörlerin işlevini bozar veya yok eder. RP’nin bazı türleri ise edinseldir, yani hastalık doğumdan sonra ortaya çıkar. Edinsel RP’ye neden olabilecek faktörler arasında şunlar yer alır:
- Otoimmün hastalıklar
- Enfeksiyonlar
- Travma
- Toksinler
Retinitis Pigmentosa Tanısı
RP tanısı, göz muayenesi, görme alanı testi ve elektroretinogram (ERG) testi gibi çeşitli testlerle konulur. Göz muayenesi sırasında doktor, retinanın görünümünü kontrol eder ve görme keskinliğini ölçer. Görme alanı testi, kişinin görüş alanının ne kadar daraldığını belirler. ERG testi ise retinanın ışığa verdiği elektriksel tepkileri ölçer.
Retinitis Pigmentosa Tedavisi
RP’nin tedavisi yoktur, ancak hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaya ve görme kaybını önlemeye yönelik tedaviler mevcuttur. Bu tedaviler arasında şunlar yer alır:
- A vitamini takviyeleri: A vitamini, retinanın sağlıklı kalması için gerekli bir vitamindir. A vitamini takviyeleri, RP’nin ilerlemesini yavaşlatmaya yardımcı olabilir.
- Lutein ve zeaksantin takviyeleri: Lutein ve zeaksantin, retinanın mavi ışığa karşı korunmasına yardımcı olan iki antioksidandır. Lutein ve zeaksantin takviyeleri, RP’nin ilerlemesini yavaşlatmaya yardımcı olabilir.
- Gözlükler veya kontakt lensler: Gözlükler veya kontakt lensler, RP’li kişilerin görme keskinliğini iyileştirmeye yardımcı olabilir.
- Görme yardımcıları: Görme yardımcıları, RP’li kişilerin günlük aktivitelerini daha kolay gerçekleştirmesine yardımcı olabilir. Bu yardımcılar arasında büyüteçler, teleskoplar ve özel bilgisayar yazılımları yer alır.
Retinitis Pigmentosa Prognozu
RP’nin seyri kişiden kişiye değişebilir. Bazı kişilerde hastalık yavaş ilerler ve görme kaybı yıllar içinde kademeli olarak gerçekleşir. Diğer kişilerde ise RP daha hızlı ilerler ve görme kaybı birkaç yıl içinde veya hatta birkaç ay içinde ortaya çıkabilir. RP’li kişilerin çoğu sonunda yasal olarak kör olur, ancak çoğu kişi günlük aktivitelerini bağımsız olarak gerçekleştirmeye devam edebilir.