Rölativist Ne Demektir?
Rölativist, göreliliği savunan kişidir. Görelilik, bir şeyin değerinin veya öneminin, onu değerlendiren kişinin bakış açısına göre değiştiği fikridir. Rölativistler, mutlak doğruların veya değerlerin olmadığını ve her şeyin göreceli olduğunu savunurlar.
Rölativizm, felsefede uzun bir geçmişe sahiptir. İlk rölativist filozoflardan biri olan Protagoras, “İnsan her şeyin ölçüsüdür” demiştir. Bu, her şeyin değerinin veya öneminin, onu değerlendiren kişinin bakış açısına göre değiştiği anlamına gelir. Başka bir deyişle, mutlak doğrular veya değerler yoktur.
Rölativizm, birçok farklı alanda tartışılan bir konudur. Etik, siyaset, din ve bilim gibi alanlarda rölativizm hakkında birçok farklı görüş vardır.
Etikte Rölativizm
Etikte rölativizm, doğru ve yanlışın mutlak olmadığını, aksine her kültürün ve toplumun kendi doğru ve yanlış anlayışına sahip olduğunu savunur. Bu görüşe göre, bir şeyin doğru veya yanlış olması, onu değerlendiren kişinin kültürüne veya toplumuna göre değişir.
Örneğin, bazı kültürlerde yalan söylemek yanlış kabul edilirken, diğer kültürlerde bazı durumlarda yalan söylemek kabul edilebilir. Aynı şekilde, bazı kültürlerde eşcinsellik yanlış kabul edilirken, diğer kültürlerde eşcinsellik kabul edilebilir.
Etikte rölativizm, birçok farklı eleştiriye maruz kalmıştır. Bazı eleştirmenler, rölativizmin ahlaki değerlerin temellerini zayıflattığını ve insanların ahlaki olarak yanlış davranışlarda bulunmasını kolaylaştırdığını savunurlar. Diğer eleştirmenler ise, rölativizmin farklı kültürler arasındaki diyaloğu ve anlayışı zorlaştırdığını savunurlar.
Siyasette Rölativizm
Siyasette rölativizm, siyasi sistemlerin ve değerlerin mutlak olmadığını, aksine her ülkenin ve toplumun kendi siyasi sistemine ve değerlerine sahip olduğunu savunur. Bu görüşe göre, bir siyasi sistemin veya değerin iyi veya kötü olması, onu değerlendiren kişinin ülkesine veya toplumuna göre değişir.
Örneğin, bazı ülkelerde demokrasi iyi bir siyasi sistem olarak kabul edilirken, diğer ülkelerde demokrasi kötü bir siyasi sistem olarak kabul edilebilir. Aynı şekilde, bazı ülkelerde özgürlük iyi bir değer olarak kabul edilirken, diğer ülkelerde özgürlük kötü bir değer olarak kabul edilebilir.
Siyasette rölativizm, birçok farklı eleştiriye maruz kalmıştır. Bazı eleştirmenler, rölativizmin siyasi sistemlerin ve değerlerin temellerini zayıflattığını ve insanların siyasi olarak yanlış davranışlarda bulunmasını kolaylaştırdığını savunurlar. Diğer eleştirmenler ise, rölativizmin farklı ülkeler arasındaki diyaloğu ve anlayışı zorlaştırdığını savunurlar.
Dinde Rölativizm
Dinde rölativizm, dinlerin mutlak olmadığını, aksine her dinin kendi inançlarına ve uygulamalarına sahip olduğunu savunur. Bu görüşe göre, bir dinin doğru veya yanlış olması, onu değerlendiren kişinin dinine göre değişir.
Örneğin, bazı dinlerde tek tanrı inancı doğru kabul edilirken, diğer dinlerde çok tanrı inancı doğru kabul edilebilir. Aynı şekilde, bazı dinlerde reenkarnasyon inancı doğru kabul edilirken, diğer dinlerde reenkarnasyon inancı yanlış kabul edilebilir.
Dinde rölativizm, birçok farklı eleştiriye maruz kalmıştır. Bazı eleştirmenler, rölativizmin dinlerin temellerini zayıflattığını ve insanların dini olarak yanlış davranışlarda bulunmasını kolaylaştırdığını savunurlar. Diğer eleştirmenler ise, rölativizmin farklı dinler arasındaki diyaloğu ve anlayışı zorlaştırdığını savunurlar.
Bilimde Rölativizm
Bilimde rölativizm, bilimsel teorilerin ve yasaların mutlak olmadığını, aksine her teorinin ve yasasının belirli koşullar altında geçerli olduğunu savunur. Bu görüşe göre, bir teorinin veya yasasının doğru veya yanlış olması, onu değerlendiren kişinin koşullarına göre değişir.
Örneğin, Newton fiziği, düşük hızlarda ve zayıf kütle çekim alanlarında geçerlidir. Ancak, yüksek hızlarda ve güçlü kütle çekim alanlarında Newton fiziği geçerli değildir. Aynı şekilde, klasik mekanik, günlük yaşamda geçerlidir. Ancak, atom altı parçacıkların davranışını açıklamak için klasik mekanik geçerli değildir.
Bilimde rölativizm, birçok farklı eleştiriye maruz kalmıştır. Bazı eleştirmenler, rölativizmin bilimsel teorilerin ve yasaların temellerini zayıflattığını ve insanların bilimsel olarak yanlış davranışlarda bulunmasını kolaylaştırdığını savunurlar. Diğer eleştirmenler ise, rölativizmin bilimsel teoriler ve yasalar arasındaki ilişkiyi açıklamayı zorlaştırdığını savunurlar.
Rölativizm Hakkında Faydalı Siteler ve Dosyalar
- Stanford Encyclopedia of Philosophy’deki Rölativizm Maddesi
- Internet Encyclopedia of Philosophy’deki Rölativizm Maddesi
- Rölativizm Üzerine Bir Kitap
- Rölativizm Üzerine Bir Makale