Sextant: Bir Navigasyon Aleti
İngilizce Anlamı:
Bir sextant, bir gök cisminin ufuk çizgisine göre açısını ölçmek için kullanılan bir navigasyon aletidir. Denizciler, kaşifler ve gökbilimciler tarafından yüzyıllar boyunca kullanılmıştır.
Türkçe Anlamı:
Sekstant
Ayrıntılı Açıklama:
Bir sextant, yarım daire şeklinde bir çerçeveye monte edilmiş iki ayna ve bir teleskoptan oluşur. Bir ayna sabittir, diğeri ise hareketlidir. Teleskop, hareketli aynanın ortasına yerleştirilmiştir.
Bir sextant kullanmak için, gözlemci teleskoptan gök cismini görür. Hareketli ayna daha sonra, gök cismi ufuk çizgisiyle aynı hizada görünene kadar ayarlanır. Bu noktada, sabit aynadaki yansıma, hareketli aynadaki yansıma ile hizalanır.
Gök cisminin ufuk çizgisine göre açısı, hareketli aynanın açısal ölçeğinde okunabilir. Bu açı, gözlemcinin enlem ve boylamını hesaplamak için kullanılabilir.
Sextantın Tarihi:
Sextantın ilk olarak 18. yüzyılın başlarında İngiliz matematikçi John Hadley tarafından icat edildiğine inanılmaktadır. Hadley, daha önce kullanılan oktantın tasarımını geliştirdi ve daha doğru ölçümler sağlayan bir alet yarattı.
Sextant, deniz navigasyonunda hızla popüler hale geldi ve 20. yüzyılın ortalarına kadar yaygın olarak kullanıldı. Ancak, uydu navigasyon sistemlerinin geliştirilmesiyle sextantın kullanımı azaldı.
Sextantın Kullanım Alanları:
Sextant, aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli amaçlar için kullanılmıştır:
- Deniz navigasyonu
- Keşif
- Gökbilim
- Topografya
- Askeriye
Sextantın Avantajları:
- Kullanımı kolaydır.
- Taşınabilirdir.
- Nispeten ucuzdur.
- Güvenilirdir.
Sextantın Dezavantajları:
- Bulutlu havalarda kullanılamaz.
- Güneş ışığına karşı hassastır.
- Hareketli parçaları vardır ve bu nedenle hasara karşı hassastır.
Sonuç:
Sextant, yüzyıllar boyunca denizciler ve gökbilimciler tarafından kullanılan önemli bir navigasyon aletidir. Kullanımı kolay, taşınabilir ve güvenilirdir. Ancak, uydu navigasyon sistemlerinin geliştirilmesiyle sextantın kullanımı azalmıştır.