Sıtma
Sıtma, Anopheles cinsindeki sivrisineklerin ısırmasıyla bulaşan bir parazit hastalığıdır. Plasmodium adı verilen bir parazitin neden olduğu sıtma, dünyanın birçok tropikal ve subtropikal bölgesinde görülür. Sıtma, ateş, titreme, terleme, baş ağrısı, kas ağrıları, mide bulantısı ve kusma gibi belirtilere neden olabilir. Tedavi edilmediğinde sıtma ölümcül olabilir.
Sıtma Nasıl Bulaşır?
Sıtma, Anopheles cinsindeki sivrisineklerin ısırmasıyla bulaşır. Bu sivrisinekler, sıtma parazitini taşıyan bir kişiyi ısırdığında, parazit sivrisineğin vücuduna girer. Sivrisinek daha sonra sağlıklı bir kişiyi ısırdığında, parazit bu kişinin vücuduna geçer.
Sıtma Belirtileri
Sıtma belirtileri, parazitin türüne ve kişinin bağışıklık sistemine bağlı olarak değişebilir. Genellikle, sıtma belirtileri şunlardır:
- Ateş
- Titreme
- Terleme
- Baş ağrısı
- Kas ağrıları
- Mide bulantısı
- Kusma
- İshal
- Öksürük
- Nefes darlığı
- Sarılık
- Dalak büyümesi
- Karaciğer büyümesi
Sıtma Tanısı
Sıtma tanısı, kan testi ile konulur. Kan testinde, sıtma parazitleri veya parazitlerin antijenleri tespit edilir.
Sıtma Tedavisi
Sıtma tedavisi, parazitin türüne ve kişinin durumuna bağlı olarak değişebilir. Genellikle, sıtma tedavisinde kullanılan ilaçlar şunlardır:
- Klorokin
- Amodiaquine
- Mefloquine
- Halofantrine
- Artesunat
- Dihidroartemisinin
Sıtma Önlenmesi
Sıtma önlenmesinde en etkili yöntem, sivrisinek sokmalarından korunmaktır. Sivrisinek sokmalarından korunmak için şunlar yapılabilir:
- Sivrisineklerin yoğun olduğu bölgelerde uzun kollu giysiler ve pantolonlar giymek
- Sivrisinek kovucu kullanmak
- Sivrisineklerin giremeyeceği şekilde pencerelere ve kapılara sineklik takmak
- Sivrisineklerin üreme alanlarını yok etmek
Sıtma ile İlgili Faydalı Siteler
- Dünya Sağlık Örgütü Sıtma Sayfası: https://www.who.int/malaria/en/
- ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri Sıtma Sayfası: https://www.cdc.gov/malaria/index.html
- Sıtma Aşı Girişimi: https://www.malariavaccine.org/
Sıtma ile İlgili Dosyalar
- Sıtma Bilgi Broşürü: https://www.who.int/malaria/publications/atoz/9789241504484/en/
- Sıtma Önleme ve Kontrol Kılavuzu: https://www.cdc.gov/malaria/resources/pdf/malaria-guidelines.pdf