Skolastik Düşünce ve Pozitif Düşüncenin Bilim Anlayışındaki Farklılıkları
Giriş
Bilim, insanlığın evreni anlama ve onunla etkileşim kurma arayışının temel bir yönüdür. Yüzyıllar boyunca, bilimsel düşünce, skolastik düşünce ve pozitif düşünce gibi çeşitli felsefi akımlardan etkilenmiştir. Bu akımlar, bilimsel bilginin doğası, edinilme yöntemleri ve evrenin işleyişi hakkındaki temel varsayımları konusunda farklı görüşlere sahiptir. Bu makale, skolastik düşünce ve pozitif düşüncenin bilim anlayışındaki temel farklılıkları inceleyecektir.
Skolastik Düşünce
Skolastik düşünce, 11. ve 15. yüzyıllar arasında Avrupa’da baskın olan bir felsefi akımdı. Aristoteles’in öğretilerine dayanıyordu ve inanç ve akıl arasındaki uyumu vurguladı. Skolastik düşünürler, bilimsel bilginin otoriteye, özellikle de Aristoteles’in yazılarının otoritesine dayandığına inanıyorlardı.
Skolastik bilim anlayışı, gözlem ve deneyden ziyade mantıksal çıkarıma dayanıyordu. Skolastikler, evrenin Tanrı tarafından yaratıldığına ve rasyonel bir düzenle yönetildiğine inanıyorlardı. Bu nedenle, bilimsel araştırmanın amacı, bu düzeni anlamak ve Tanrı’nın niyetlerini ortaya çıkarmaktı.
Pozitif Düşünce
Pozitif düşünce, 19. yüzyılda ortaya çıkan bir felsefi akımdır. Auguste Comte tarafından kurulmuştur ve bilimsel bilginin yalnızca gözlem ve deney yoluyla elde edilebileceğini savunur. Pozitivistler, metafizik ve teoloji gibi doğrulanabilir olmayan iddiaları reddettiler.
Pozitif bilim anlayışı, nesnel gözlem ve deneysel doğrulamaya dayanıyordu. Pozitivistler, evrenin doğal yasalarla yönetildiğine ve bu yasaların bilimsel yöntem kullanılarak keşfedilebileceğine inanıyorlardı. Bilimsel araştırmanın amacı, bu yasaları anlamak ve evreni tahmin edilebilir ve kontrol edilebilir hale getirmekti.
Bilim Anlayışındaki Farklılıklar
Skolastik düşünce ve pozitif düşünce, bilim anlayışında aşağıdaki temel farklılıklara sahiptir:
- Bilgi Kaynağı: Skolastikler bilimsel bilgiyi otoriteye dayandırırken, pozitivistler onu gözlem ve deneyime dayandırır.
- Yöntem: Skolastikler mantıksal çıkarıma dayanırken, pozitivistler nesnel gözleme ve deneysel doğrulamaya dayanır.
- Evrenin Doğası: Skolastikler evrenin rasyonel bir düzenle yönetildiğine inanırken, pozitivistler onun doğal yasalarla yönetildiğine inanır.
- Bilimsel Araştırmanın Amacı: Skolastikler bilimsel araştırmanın amacının Tanrı’nın niyetlerini ortaya çıkarmak olduğuna inanırken, pozitivistler bunun evrenin yasalarını anlamak ve onu kontrol etmek olduğuna inanır.
Sonuç
Skolastik düşünce ve pozitif düşünce, bilim anlayışında önemli farklılıklara sahip iki felsefi akımdır. Skolastikler bilimsel bilgiyi otoriteye dayandırırken, pozitivistler onu gözlem ve deneyime dayandırır. Skolastikler mantıksal çıkarıma dayanırken, pozitivistler nesnel gözleme ve deneysel doğrulamaya dayanır. Skolastikler evrenin rasyonel bir düzenle yönetildiğine inanırken, pozitivistler onun doğal yasalarla yönetildiğine inanır. Son olarak, skolastikler bilimsel araştırmanın amacının Tanrı’nın niyetlerini ortaya çıkarmak olduğuna inanırken, pozitivistler bunun evrenin yasalarını anlamak ve onu kontrol etmek olduğuna inanır. Bu farklılıklar, bilimsel düşüncenin tarihsel gelişimini ve günümüzdeki bilim anlayışımızı şekillendirmeye devam etmektedir.