Surge Protective Device (SPD)
İngilizce Anlamı:
A surge protective device (SPD) is an electrical device that protects electrical equipment from voltage surges. Voltage surges are sudden, short-duration increases in voltage that can damage or destroy electrical equipment. SPDs are designed to divert or absorb these surges, preventing them from reaching the equipment they are protecting.
Türkçe Anlamı:
Aşırı gerilim koruma cihazı (AGD), elektrikli ekipmanları aşırı gerilimlerden koruyan bir elektrikli cihazdır. Aşırı gerilimler, elektrikli ekipmanlara zarar verebilecek veya onları yok edebilecek ani, kısa süreli voltaj artışlarıdır. AGD’ler bu aşırı gerilimleri saptırmak veya emmek üzere tasarlanmıştır ve korudukları ekipmana ulaşmalarını önler.
Aşırı Gerilim Koruma Cihazlarının Türleri
Birkaç farklı tipte AGD vardır, bunlar şunları içerir:
- Tip 1 AGD’ler: Bunlar, yıldırım çarpmaları gibi en şiddetli aşırı gerilimlere karşı koruma sağlayan en yüksek koruma seviyesini sunar.
- Tip 2 AGD’ler: Bunlar, elektrik şebekesindeki anahtarlama işlemleri gibi daha az şiddetli aşırı gerilimlere karşı koruma sağlar.
- Tip 3 AGD’ler: Bunlar, elektronik cihazlar gibi hassas ekipmanlara koruma sağlayan en düşük koruma seviyesini sunar.
Aşırı Gerilim Koruma Cihazlarının Çalışma Prensibi
AGD’ler, aşırı gerilimleri saptırmak veya emmek için çeşitli mekanizmalar kullanır. En yaygın mekanizmalar şunlardır:
- Metal Oksit Varistörler (MOV’lar): MOV’lar, aşırı gerilim olduğunda iletken hale gelen yarı iletken cihazlardır. Bu, aşırı gerilimin MOV’dan geçmesine ve ekipmana ulaşmasını önlemesine olanak tanır.
- Gaz Deşarj Tüpleri (GDT’ler): GDT’ler, aşırı gerilim olduğunda iyonize olan ve aşırı gerilimi saptıran gazla dolu tüplerdir.
- Supresor Diyotlar: Supresor diyotlar, aşırı gerilimi ekipmandan uzaklaştıran yarı iletken cihazlardır.
Aşırı Gerilim Koruma Cihazlarının Önemi
AGD’ler, elektrikli ekipmanların aşırı gerilimlerden kaynaklanan hasarlara karşı korunması için çok önemlidir. Aşırı gerilimler, elektrik şebekesindeki anahtarlama işlemleri, yıldırım çarpmaları ve diğer olaylar gibi çeşitli kaynaklardan kaynaklanabilir. AGD’ler, bu aşırı gerilimleri saptırarak veya emerek ekipmanın zarar görmesini önlemeye yardımcı olur.
Aşırı Gerilim Koruma Cihazlarının Seçimi
Uygun AGD’yi seçmek, elektrikli ekipmanların aşırı gerilimlerden korunması için çok önemlidir. AGD seçerken dikkate alınması gereken faktörler şunlardır:
- Korunacak ekipmanın türü: Farklı ekipman türleri farklı koruma seviyelerine ihtiyaç duyar.
- Aşırı gerilimin kaynağı: Aşırı gerilimin kaynağı, AGD’nin gerekli koruma seviyesini belirleyecektir.
- AGD’nin konumu: AGD, korunacak ekipmana mümkün olduğunca yakın bir yere yerleştirilmelidir.
Sonuç
Aşırı gerilim koruma cihazları, elektrikli ekipmanların aşırı gerilimlerden kaynaklanan hasarlara karşı korunması için çok önemlidir. Farklı koruma seviyeleri sunan çeşitli AGD türleri mevcuttur. Uygun AGD’yi seçmek, elektrikli ekipmanların korunmasını ve uzun ömürlü olmasını sağlamak için çok önemlidir.