Süspansiyon Kimya Nedir?
Süspansiyon, bir maddenin diğer bir madde içinde dağıtılmasıyla oluşan heterojen bir karışımdır. Dağıtılan maddeye “dispers faz” veya “dağıtık faz”, dağıtan maddeye ise “sürekli faz” veya “çözücü” adı verilir. Süspansiyonlar, katı-sıvı, sıvı-sıvı ve gaz-sıvı olmak üzere üç ana gruba ayrılır.
Katı-Sıvı Süspansiyonlar
Katı-sıvı süspansiyonlar, en yaygın süspansiyon türüdür. Bu tür süspansiyonlarda, katı parçacıklar sıvı içinde dağıtılır. Katı parçacıkların boyutu genellikle 1 mikrondan büyüktür. Katı-sıvı süspansiyonlarına örnek olarak çamur, kumlu su ve boya verilebilir.
Sıvı-Sıvı Süspansiyonlar
Sıvı-sıvı süspansiyonlar, iki veya daha fazla sıvının birbirine karışmaması sonucu oluşan süspansiyonlardır. Bu tür süspansiyonlarda, bir sıvı diğer sıvı içinde dağıtılır. Sıvı parçacıklarının boyutu genellikle 1 mikrondan küçüktür. Sıvı-sıvı süspansiyonlarına örnek olarak süt, mayonez ve vinaigrette sosu verilebilir.
Gaz-Sıvı Süspansiyonlar
Gaz-sıvı süspansiyonlar, bir gazın sıvı içinde dağıtılmasıyla oluşan süspansiyonlardır. Bu tür süspansiyonlarda, gaz kabarcıkları sıvı içinde dağıtılır. Gaz kabarcıklarının boyutu genellikle 1 mikrondan büyüktür. Gaz-sıvı süspansiyonlarına örnek olarak köpük, soda ve şampanya verilebilir.
Süspansiyonların Özellikleri
Süspansiyonlar, heterojen karışımlar oldukları için belirli özelliklere sahiptir. Bu özellikler şunlardır:
- Süspansiyonlar bulanıktır.
- Süspansiyonlar çökelme gösterir.
- Süspansiyonlar filtreleme ile ayrılabilir.
- Süspansiyonların yoğunluğu, dispers fazın yoğunluğundan daha düşüktür.
- Süspansiyonların akışkanlığı, dispers fazın akışkanlığından daha düşüktür.
Süspansiyonların Kullanım Alanları
Süspansiyonlar, günlük yaşamda ve endüstriyel uygulamalarda yaygın olarak kullanılır. Süspansiyonların bazı kullanım alanları şunlardır:
- İlaçlar: Süspansiyonlar, ilaçların vücutta daha uzun süre kalmasını sağlamak için kullanılır.
- Gıdalar: Süspansiyonlar, gıdaların kıvamını ve görünümünü iyileştirmek için kullanılır.
- Kozmetikler: Süspansiyonlar, kozmetiklerin cilde daha iyi yapışmasını sağlamak için kullanılır.
- Endüstriyel uygulamalar: Süspansiyonlar, maden cevherlerinin işlenmesi, kağıt üretimi ve tekstil üretimi gibi birçok endüstriyel uygulamada kullanılır.
Süspansiyonların Hazırlanması
Süspansiyonlar, çeşitli yöntemlerle hazırlanabilir. Bu yöntemler şunlardır:
- Mekanik karıştırma: Bu yöntemde, dispers faz ve sürekli faz mekanik olarak karıştırılır.
- Ultrasonik karıştırma: Bu yöntemde, dispers faz ve sürekli faz ultrasonik dalgalarla karıştırılır.
- Kimyasal çöktürme: Bu yöntemde, dispers faz kimyasal bir reaksiyon sonucu çöktürülür.
- Elektroforez: Bu yöntemde, dispers faz elektrik alanında hareket ettirilir.
Süspansiyonların Stabilizasyonu
Süspansiyonlar, zamanla çökelme eğilimindedir. Çökelmeyi önlemek için süspansiyonlar stabilize edilir. Süspansiyonları stabilize etmek için kullanılan yöntemler şunlardır:
- Yüzey aktif maddeler: Yüzey aktif maddeler, dispers fazın yüzeyine adsorbe olarak çökelmeyi önler.
- Elektrostatik stabilizasyon: Bu yöntemde, dispers fazın yüzeyine elektrik yükü verilir. Aynı yüke sahip parçacıklar birbirini iterek çökelmeyi önler.
- Sterik stabilizasyon: Bu yöntemde, dispers fazın yüzeyine polimerler veya diğer büyük moleküller adsorbe edilir. Bu moleküller, dispers fazın parçacıklarını birbirinden uzak tutarak çökelmeyi önler.
Süspansiyonların Ayrılması
Süspansiyonlar, çeşitli yöntemlerle ayrılabilir. Bu yöntemler şunlardır:
- Filtreleme: Bu yöntemde, süspansiyon bir filtreden geçirilir. Filtre, dispers fazın parçacıklarını tutar ve sürekli fazı geçirir.
- Santrifüjleme: Bu yöntemde, süspansiyon yüksek hızda döndürülür. Santrifüj kuvveti, dispers fazın parçacıklarını çöktürür ve sürekli fazı üstte bırakır.
- Flokülasyon: Bu yöntemde, süspansiyona bir flokülan eklenir. Flokülan, dispers fazın parçacıklarını bir araya getirir ve daha büyük parçacıklar oluşturur. Bu büyük parçacıklar daha kolay çöker.