İfade: “Sıfırıncı Gün”
İngilizce Anlamı
“Zero Day”, bir yazılım uygulamasındaki veya işletim sistemindeki daha önce bilinmeyen ve düzeltilmemiş bir güvenlik açığına atıfta bulunur. Bu açıktan yararlanılarak, kötü niyetli aktörler sistemlere yetkisiz erişim elde edebilir, verileri çalabilir veya sistemleri bozabilir.
“Sıfırıncı Gün” terimi, açığın keşfedildiği ve düzeltildiği gün olan “birinci gün”den önceki günü ifade eder. Bu nedenle, “sıfırıncı gün” açığı, düzeltilmeden önce kötü niyetli aktörler tarafından istismar edilebilir.
Türkçe Anlamı
“Sıfırıncı Gün”, bir yazılım uygulamasındaki veya işletim sistemindeki daha önce bilinmeyen ve düzeltilmemiş bir güvenlik açığına atıfta bulunur. Bu açıktan yararlanılarak, kötü niyetli aktörler sistemlere yetkisiz erişim elde edebilir, verileri çalabilir veya sistemleri bozabilir.
“Sıfırıncı Gün” terimi, açığın keşfedildiği ve düzeltildiği gün olan “birinci gün”den önceki günü ifade eder. Bu nedenle, “sıfırıncı gün” açığı, düzeltilmeden önce kötü niyetli aktörler tarafından istismar edilebilir.
Kökeni
“Sıfırıncı Gün” terimi, 1990’ların sonlarında bilgisayar güvenliği araştırmacıları tarafından kullanılmaya başlandı. Terim, bir güvenlik açığının keşfedildiği ve düzeltildiği gün olan “birinci gün”den önceki günü ifade etmek için kullanıldı.
Önemi
Sıfırıncı gün açıkları, bilgisayar sistemleri için ciddi bir tehdit oluşturmaktadır. Bu açıklardan yararlanılarak, kötü niyetli aktörler sistemlere yetkisiz erişim elde edebilir, verileri çalabilir veya sistemleri bozabilir.
Sıfırıncı gün açıklarını önlemek için, yazılım geliştiricilerin yazılımlarını düzenli olarak güvenlik açıklarına karşı taramaları ve bu açıkları en kısa sürede düzeltmeleri önemlidir. Ayrıca, kullanıcıların yazılımlarını en son sürümlere güncel tutmaları ve güvenlik duvarı ve antivirüs yazılımı gibi güvenlik önlemlerini uygulamaları da önemlidir.
Örnekler
- 2017 yılında, WannaCry fidye yazılımı, Windows işletim sistemindeki bir sıfırıncı gün açığından yararlandı. Bu açıktan yararlanılarak, fidye yazılımı dünya çapında yüz binlerce bilgisayarı etkiledi.
- 2018 yılında, BlueKeep, Windows işletim sistemindeki bir sıfırıncı gün açığından yararlandı. Bu açıktan yararlanılarak, kötü niyetli aktörler uzaktan sistemlere erişebilir ve bunları kontrol edebilirdi.
- 2020 yılında, SolarWinds saldırısı, SolarWinds yazılımındaki bir sıfırıncı gün açığından yararlandı. Bu açıktan yararlanılarak, kötü niyetli aktörler ABD hükümeti ve özel sektör kuruluşları da dahil olmak üzere dünya çapında çok sayıda kuruluşa sızdı.
Sonuç
Sıfırıncı gün açıkları, bilgisayar sistemleri için ciddi bir tehdit oluşturmaktadır. Bu açıklardan yararlanılarak, kötü niyetli aktörler sistemlere yetkisiz erişim elde edebilir, verileri çalabilir veya sistemleri bozabilir. Sıfırıncı gün açıklarını önlemek için, yazılım geliştiricilerin yazılımlarını düzenli olarak güvenlik açıklarına karşı taramaları ve bu açıkları en kısa sürede düzeltmeleri önemlidir. Ayrıca, kullanıcıların yazılımlarını en son sürümlere güncel tutmaları ve güvenlik duvarı ve antivirüs yazılımı gibi güvenlik önlemlerini uygulamaları da önemlidir.