Suyun Kaldırma Kuvvetini Keşfeden Bilim İnsanı
İngilizce:
Archimedes, a Greek mathematician, physicist, engineer, inventor, and astronomer, is best known for his discovery of the principle of buoyancy, which is now known as Archimedes’ principle. He lived in the 3rd century BC and is considered one of the greatest scientists of all time.
Archimedes’ principle states that an object submerged in a fluid (liquid or gas) experiences an upward force equal to the weight of the fluid displaced by the object. This force is known as the buoyant force or the upward force.
Archimedes’ principle is used in many applications, such as shipbuilding, hot air balloons, and submarines. It is also used to measure the density of objects.
Türkçe:
Arşimet, bir Yunan matematikçi, fizikçi, mühendis, mucit ve gökbilimcidir. En çok kaldırma kuvveti ilkesini keşfetmesiyle tanınır ve bu ilke günümüzde Arşimet ilkesi olarak bilinmektedir. MÖ 3. yüzyılda yaşamış ve tüm zamanların en büyük bilim insanlarından biri olarak kabul edilmektedir.
Arşimet ilkesi, bir sıvıya (sıvı veya gaz) batırılmış bir cismin, cismin yerinden ettiği sıvının ağırlığına eşit bir yukarı doğru kuvvet yaşadığını belirtir. Bu kuvvet kaldırma kuvveti veya yukarı doğru kuvvet olarak bilinir.
Arşimet ilkesi, gemi yapımı, sıcak hava balonları ve denizaltılar gibi birçok uygulamada kullanılır. Ayrıca cisimlerin yoğunluğunu ölçmek için de kullanılır.
Arşimet’in Kaldırma Kuvveti Keşfi
Arşimet’in kaldırma kuvveti keşfi, bir efsaneye göre, kralın tacının sahte olup olmadığını belirlemeye çalışırken gerçekleşmiştir. Kral, Arşimet’ten tacının sahte olup olmadığını anlamasını istemiştir. Arşimet, tacı su dolu bir kaba batırmış ve yerinden ettiği suyun ağırlığını ölçmüştür. Ardından, tacın ağırlığını ölçmüştür. Tacın ağırlığı, yerinden ettiği suyun ağırlığına eşit değilse, tacın sahte olduğu anlaşılırdı.
Arşimet, tacı su dolu kaba batırdığında, suyun taştığını fark etti. Taşan suyun ağırlığı, tacın yerinden ettiği suyun ağırlığına eşitti. Bu, tacın sahte olduğunu gösteriyordu, çünkü tacın ağırlığı, yerinden ettiği suyun ağırlığına eşit değildi.
Arşimet, bu deneyden sonra kaldırma kuvveti ilkesini keşfetti. Bu ilke, bir sıvıya batırılmış bir cismin, cismin yerinden ettiği sıvının ağırlığına eşit bir yukarı doğru kuvvet yaşadığını belirtir.
Arşimet İlkesinin Uygulamaları
Arşimet ilkesi, birçok uygulamada kullanılır. En önemli uygulamalarından bazıları şunlardır:
- Gemi yapımı: Gemiler, Arşimet ilkesi sayesinde suda yüzerler. Geminin ağırlığı, yerinden ettiği suyun ağırlığına eşittir.
- Sıcak hava balonları: Sıcak hava balonları, Arşimet ilkesi sayesinde havada yükselirler. Balonun içindeki sıcak hava, soğuk havadan daha az yoğundur. Bu nedenle, balonun içindeki sıcak hava, balonun yerinden ettiği soğuk havanın ağırlığından daha hafiftir. Bu, balonu yukarı doğru iter.
- Denizaltılar: Denizaltılar, Arşimet ilkesi sayesinde su altında yüzerler. Denizaltının ağırlığı, yerinden ettiği suyun ağırlığına eşittir. Denizaltı, su tanklarına su alarak veya boşaltarak su altında yükselir veya batar.
- Yoğunluk ölçümü: Arşimet ilkesi, cisimlerin yoğunluğunu ölçmek için kullanılır. Bir cismin yoğunluğu, cismin ağırlığının cismin yerinden ettiği suyun ağırlığına oranıdır.
Sonuç
Arşimet’in kaldırma kuvveti keşfi, insanlık tarihinde önemli bir dönüm noktası olmuştur. Bu keşif, birçok uygulamada kullanılmış ve hayatımızı birçok yönden kolaylaştırmıştır. Arşimet, tüm zamanların en büyük bilim insanlarından biridir ve çalışmaları bugün hala kullanılmaktadır.