Tahkimat Nedir?
Tahkimat, iki veya daha fazla taraf arasında ortaya çıkan uyuşmazlıkların, tarafların anlaşmasıyla bağımsız bir üçüncü kişi veya kurul tarafından çözümlenmesi sürecidir. Tahkim, uyuşmazlıkların mahkemelerde çözümlenmesine göre daha hızlı, daha esnek ve daha gizli bir çözüm yolu sunar.
Tahkimin Avantajları
- Hızlılık: Tahkim, mahkemelerde çözümlenmesine göre daha hızlı bir çözüm yolu sunar. Tahkim davaları genellikle birkaç ay veya yıl içinde sonuçlanırken, mahkeme davaları yıllarca sürebilir.
- Esneklik: Tahkim, tarafların anlaşmasıyla yürütülür ve taraflar tahkim sürecini kendi ihtiyaçlarına göre şekillendirebilirler. Örneğin, taraflar tahkim yerini, tahkim dilini ve tahkim kurallarını belirleyebilirler.
- Gizlilik: Tahkim davaları gizli olarak yürütülür ve tarafların bilgileri kamuoyuna açıklanmaz. Bu, özellikle ticari sırların veya kişisel bilgilerin söz konusu olduğu uyuşmazlıklarda önemli bir avantaj sağlar.
- Maliyet etkinliği: Tahkim, mahkemelerde çözümlenmesine göre daha maliyet etkin bir çözüm yolu sunar. Tahkim ücretleri genellikle mahkeme masraflarından daha düşüktür ve taraflar tahkim sürecinde avukatlık ücretlerinden tasarruf edebilirler.
Tahkimin Dezavantajları
- Bağlayıcılık: Tahkim kararları genellikle bağlayıcıdır ve taraflar tahkim kararına karşı temyiz başvurusunda bulunamazlar. Bu, bazı durumlarda haksız sonuçlara yol açabilir.
- Tarafsızlık: Tahkim kurulları genellikle taraflar tarafından atanır ve bu durum tarafsızlık endişelerine yol açabilir.
- Uygulama: Tahkim kararlarının uygulanması bazen zor olabilir. Bazı ülkelerde, tahkim kararlarının uygulanması için mahkeme kararına ihtiyaç duyulur.
Tahkim Türleri
- Kurumsal tahkim: Kurumsal tahkim, uluslararası tahkim kuruluşları tarafından yürütülen tahkim türüdür. Uluslararası Ticaret Odası (ICC), Uluslararası Tahkim Mahkemesi (IAC) ve Londra Tahkim Mahkemesi (LCIA) gibi kuruluşlar kurumsal tahkim hizmeti sunmaktadır.
- Ad hoc tahkim: Ad hoc tahkim, tarafların anlaşmasıyla oluşturulan tahkim kurulları tarafından yürütülen tahkim türüdür. Ad hoc tahkimde, taraflar tahkim yerini, tahkim dilini ve tahkim kurallarını belirleyebilirler.
- Hızlandırılmış tahkim: Hızlandırılmış tahkim, kısa sürede sonuçlandırılması gereken uyuşmazlıklarda kullanılan bir tahkim türüdür. Hızlandırılmış tahkimde, tahkim süreci genellikle birkaç hafta veya ay içinde tamamlanır.
Tahkim Süreci
- Tahkim anlaşması: Tahkim süreci, tarafların tahkim anlaşması imzalamasıyla başlar. Tahkim anlaşması, tarafların tahkim yoluna başvurma konusunda anlaştıklarını ve tahkim kurallarını belirlediklerini gösteren bir belgedir.
- Tahkim başvurusu: Tahkim anlaşması imzalandıktan sonra, taraflar tahkim başvurusunda bulunabilirler. Tahkim başvurusu, tahkim kuruluşuna veya ad hoc tahkim kuruluna yapılır.
- Tahkim kurulunun oluşturulması: Tahkim başvurusu yapıldıktan sonra, tahkim kurulu oluşturulur. Tahkim kurulu, genellikle üç kişiden oluşur ve taraflar tahkim kurulu üyelerini belirlerler.
- Tahkim duruşması: Tahkim kurulu oluşturulduktan sonra, tahkim duruşması yapılır. Tahkim duruşmasında, taraflar delillerini sunarlar ve savunmalarını yaparlar.
- Tahkim kararı: Tahkim duruşması tamamlandıktan sonra, tahkim kurulu tahkim kararını verir. Tahkim kararı, taraflar için bağlayıcıdır ve taraflar tahkim kararına karşı temyiz başvurusunda bulunamazlar.
Tahkimin Uygulanması
Tahkim kararları, genellikle tarafların anlaşmasıyla uygulanır. Ancak, bazı durumlarda, tahkim kararlarının uygulanması için mahkeme kararına ihtiyaç duyulur. Mahkeme, tahkim kararının geçerliliğini ve uygulanabilirliğini inceleyerek karar verir.
Tahkimin Geleceği
Tahkim, uyuşmazlıkların çözümlenmesinde giderek daha fazla kullanılan bir yöntem haline gelmektedir. Tahkimin hızlı, esnek, gizli ve maliyet etkin bir çözüm yolu sunması, tarafların tahkime olan ilgisini artırmaktadır. Ayrıca, uluslararası ticaretin artması ve küreselleşmenin hızlanması da tahkimin önemini artırmaktadır.