Tehlike, en basit olarak zarar verebilecek bir şey olarak tanımlanır. Örnek olarak elektrik, kimyasallar, merdiven üzerinde çalışma, gürültü, klavye, işyerinde stres gibi durumlar gösterilebilir. Risk ise bu tehlikelerin zarar verme ihtimalini ifade eder.
Örneğin merdiven üzerinde çalışmak bir tehlike iken merdivenden düşmek risk olarak değerlendirilir. Başka bir örnek verecek olursak köpek balığı bulunan bir körfez tehlikedir.
Burada yüzmek ise risktir. Köpekbalığı örneği üzerinden açıklamaya çalışırsak, köpekbalıkları, insanlar ile denizde karşılaşmadıkları sürece insanlara zarar veremezler.
Yani tehlike hep var olsa bile bizden uzak olduğu sürece bize zarar vermez. Ancak hiçbir önlem almadan köpekbalıklarının yaşam alanlarında yüzmeye başlarsak bize zarar vermeleri çok yüksek ihtimaldir.
Risk, tehlike ile ilgili eylemler gerçekleştiğinde ortaya çıkar. Bazı durumlarda aynı olayı hem tehlike hem de risk olarak değerlendirme mümkündür. Örneğin bir kafede garsonun tepside bardak taşıması bir tehlike, bardakların tepsiden düşmesi ise risktir.
Kafede oturan müşteri açısından ise düşmüş bardak bir tehlikedir, bardağın parçalarının ayağına batması ise risk. Bu örnekleri çoğaltmak mümkündür. İş kazaları genellikle birbiriyle bağlantılı bir dizi olay sonucunda gerçekleşir ve bu olaylar birbirinin tehlike kaynağı veya oluşturduğu riskler olurlar.
Tehlike kaynakları, uygunsuz durum veya davranışlarla birleşerek riskleri oluştururlar. Bir çalışma alanında ilk akla gelen tehlike kaynaklarına örnek verecek olursak; işyerinde yürütülen tüm faaliyetler ve işlemler, üretim yöntemleri, iş ekipmanları, el aletleri, kullanılan kimyasal maddeler, elektrik ve elektrikli aletler, ortamın fiziksel ve ergonomik özellikleri, çevredeki işyerleri ve diğer alanlar, yanıcı maddeler gibi durumlar gösterilebilir.
Riskleri belirlerken daha önceden hazırlanmış çeklistlerden faydalanmak gerekir. Çeklistler ile belirlenen eksiklikler risk olarak ele alınır ve çeşitli risk değerlendirme yöntemleri ile dereceleri tespit edilir. İş sağlığı ve güvenliği kavramında riskleri önlemenin en etkili yolu tehlike kaynağını ortadan kaldırmaktır. 🚫🔍🌟