Tekebbür: Anlamı, Kökeni ve Etkileri
İngilizce Anlamı: Pride
Türkçe Anlamı: Kibir, gurur
Kökeni:
“Tekebbür” kelimesi Arapça kökenlidir ve “büyüklük, yücelik” anlamına gelen “kebir” kökünden türemiştir. İslam dininde, tekebbür, Allah’ın buyruklarına karşı gelmek ve kendini O’ndan üstün görmek olarak tanımlanır.
Tanımı:
Tekebbür, kişinin kendi değerini ve önemini abarttığı, başkalarını küçümsediği ve kendini üstün gördüğü bir duygudur. Bu duygu, kişinin gerçek yeteneklerini ve başarılarını olduğundan fazla görmesine ve başkalarının başarılarını küçümsemesine neden olabilir.
Türleri:
Tekebbürün çeşitli türleri vardır, bunlar şunları içerir:
- Entelektüel tekebbür: Kişinin kendi zekasını ve bilgisini başkalarınınkinden üstün görmesi.
- Ahlaki tekebbür: Kişinin kendi ahlaki değerlerini başkalarınınkinden üstün görmesi.
- Dini tekebbür: Kişinin kendi dinini veya inanç sistemini başkalarınınkinden üstün görmesi.
- Sosyal tekebbür: Kişinin kendi sosyal statüsünü veya grubunu başkalarınınkinden üstün görmesi.
Etkileri:
Tekebbürün hem bireysel hem de toplumsal düzeyde olumsuz etkileri olabilir.
Bireysel Etkiler:
- Kişilerarası ilişkilerde sorunlara yol açabilir.
- Kişinin gerçekçi olmayan beklentiler geliştirmesine neden olabilir.
- Kişinin kişisel gelişimini engelleyebilir.
- Ruh sağlığı sorunlarına yol açabilir.
Toplumsal Etkiler:
- Toplumsal bölünmelere ve çatışmalara yol açabilir.
- İşbirliğini ve iletişimi engelleyebilir.
- Toplumsal ilerlemeyi engelleyebilir.
Tekebbürün Karşıtı:
Tekebbürün karşıtı, tevazu veya alçakgönüllülüktür. Tevazu, kişinin kendi sınırlarını tanıması, başkalarına saygı duyması ve başarılarını başkalarıyla paylaşma isteği olarak tanımlanır.
Tekebbürün Üstesinden Gelmek:
Tekebbürün üstesinden gelmek zor olabilir, ancak mümkündür. Bunu yapmak için aşağıdaki adımlar atılabilir:
- Kendi tekebbürlü düşünce ve davranışlarınızı fark edin.
- Başkalarının bakış açılarını anlamaya çalışın.
- Başkalarının başarılarını takdir edin.
- Yardım istemekten çekinmeyin.
Sonuç:
Tekebbür, hem bireyler hem de toplumlar için zararlı bir duygudur. Kişilerarası ilişkileri bozabilir, kişisel gelişimi engelleyebilir ve toplumsal bölünmelere yol açabilir. Tekebbürün üstesinden gelmek, sağlıklı ilişkiler kurmak, kişisel gelişim sağlamak ve uyumlu bir toplum yaratmak için çok önemlidir.