Telmih
Telmih, bir edebi eserde veya konuşmada, başka bir edebi esere, tarihi bir olaya, mitolojik bir öyküye veya günlük hayattan bir duruma gönderme yapılmasıdır. Telmihler, eserin anlamını zenginleştirmek, okuyucuya yeni bir bakış açısı kazandırmak ve eserin daha ilgi çekici hale gelmesini sağlamak için kullanılır.
Telmihler, açık veya örtülü olabilir. Açık telmihler, okuyucunun kolayca anlayabileceği şekilde yapılır. Örneğin, bir yazar, eserinde “Aşil’in topuğu” ifadesini kullanarak, Aşil’in topuğunun tek zayıf noktası olduğunu ve buradan vurulursa öleceğini anlatmak isteyebilir. Örtülü telmihler ise, okuyucunun daha dikkatli okumasını gerektirir. Örneğin, bir yazar, eserinde “Pandora’nın kutusu” ifadesini kullanarak, Pandora’nın kutusunun açıldığında dünyaya kötülüklerin yayıldığını anlatmak isteyebilir.
Telmihler, edebiyatın yanı sıra günlük hayatta da sıklıkla kullanılır. Örneğin, birisi “Sisyphus’un kayası” ifadesini kullanarak, birinin sürekli olarak aynı işi yapıp hiçbir sonuç alamamasını anlatmak isteyebilir.
Telmihler, bir eserin anlamını zenginleştirmek, okuyucuya yeni bir bakış açısı kazandırmak ve eserin daha ilgi çekici hale gelmesini sağlamak için kullanılır. Telmihler, açık veya örtülü olabilir ve edebiyatın yanı sıra günlük hayatta da sıklıkla kullanılır.
Telmih Türleri
Telmihler, çeşitli şekillerde yapılabilir. En yaygın telmih türleri şunlardır:
- Doğrudan telmih: Bu tür telmihlerde, yazar, başka bir esere veya olaya açıkça atıfta bulunur. Örneğin, bir yazar, eserinde “Hamlet” adlı bir karaktere yer vererek, Shakespeare’in aynı adlı oyununa gönderme yapmış olur.
- Dolaylı telmih: Bu tür telmihlerde, yazar, başka bir esere veya olaya dolaylı olarak atıfta bulunur. Örneğin, bir yazar, eserinde “bir Aşil topuğu” ifadesini kullanarak, Aşil’in topuğunun tek zayıf noktası olduğunu ve buradan vurulursa öleceğini anlatmak isteyebilir.
- Örtülü telmih: Bu tür telmihlerde, yazar, başka bir esere veya olaya çok dolaylı olarak atıfta bulunur. Örneğin, bir yazar, eserinde “Pandora’nın kutusu” ifadesini kullanarak, Pandora’nın kutusunun açıldığında dünyaya kötülüklerin yayıldığını anlatmak isteyebilir.
Telmih Örnekleri
Telmihler, edebiyatın yanı sıra günlük hayatta da sıklıkla kullanılır. İşte bazı telmih örnekleri:
- “Sisyphus’un kayası”: Bu telmih, Yunan mitolojisindeki Sisyphus’un hikayesinden gelir. Sisyphus, bir tanrıyı kızdırdığı için cezalandırılır ve büyük bir kayayı bir tepenin üzerine çıkarmaya zorlanır. Ancak, kaya tepenin zirvesine ulaştığında tekrar aşağı yuvarlanır ve Sisyphus aynı işi tekrar yapmak zorunda kalır. Bu telmih, birinin sürekli olarak aynı işi yapıp hiçbir sonuç alamamasını anlatmak için kullanılır.
- “Pandora’nın kutusu”: Bu telmih, Yunan mitolojisindeki Pandora’nın hikayesinden gelir. Pandora, tanrılar tarafından yaratılan ilk kadındır ve ona bir kutu verilir. Pandora, kutuyu açmaması konusunda uyarılır, ancak merakına yenik düşer ve kutuyu açar. Kutudan kötülükler dünyaya yayılır ve Pandora’nın kutusu kapatılır. Bu telmih, birinin merakının başına bela açmasını anlatmak için kullanılır.
- “Aşil’in topuğu”: Bu telmih, Yunan mitolojisindeki Aşil’in hikayesinden gelir. Aşil, neredeyse yenilmez bir savaşçıdır, ancak tek zayıf noktası topuğudur. Aşil, topuğundan vurulduğunda ölür. Bu telmih, birinin tek bir zayıf noktasının olmasını anlatmak için kullanılır.
Telmihin Önemi
Telmihler, bir eserin anlamını zenginleştirmek, okuyucuya yeni bir bakış açısı kazandırmak ve eserin daha ilgi çekici hale gelmesini sağlamak için kullanılır. Telmihler, ayrıca, yazarın kültürlü ve bilgili olduğunu gösterir.
Telmihler, edebiyatın yanı sıra günlük hayatta da sıklıkla kullanılır. Telmihler, günlük hayatta, bir fikri veya duyguyu daha etkili bir şekilde ifade etmek için kullanılır.