Teşyi: İngilizce ve Türkçe Anlamı
Giriş
Teşyi, Arapça kökenli bir terim olup “benzetme” veya “kıyaslama” anlamına gelir. Edebiyatta, benzer sesli veya anlamlı kelimelerin yan yana kullanılmasıyla oluşturulan bir söz sanatıdır. Teşyi, metne estetik bir değer katarak okuyucunun dikkatini çekmeyi ve metnin etkisini artırmayı amaçlar.
İngilizce Anlamı
İngilizce’de teşyi, “parallelism” veya “antithesis” olarak bilinir. “Parallelism”, benzer yapıdaki cümle veya ifadelerin yan yana kullanılmasıdır. “Antithesis” ise zıt anlamlı kelimelerin veya ifadelerin yan yana kullanılmasıdır.
Türkçe Anlamı
Türkçe’de teşyi, “benzetme” veya “kıyaslama” anlamına gelir. Edebiyatta, benzer sesli veya anlamlı kelimelerin yan yana kullanılmasıyla oluşturulur. Teşyi, metne estetik bir değer katarak okuyucunun dikkatini çekmeyi ve metnin etkisini artırmayı amaçlar.
Teşyi Türleri
Teşyi, kullanılan kelimelerin benzerliğine göre farklı türlere ayrılır:
- Ses Teşyisi: Benzer sesli kelimelerin yan yana kullanılmasıdır.
- Anlam Teşyisi: Benzer anlamlı kelimelerin yan yana kullanılmasıdır.
- Ses ve Anlam Teşyisi: Hem benzer sesli hem de benzer anlamlı kelimelerin yan yana kullanılmasıdır.
Teşyi Örnekleri
Ses Teşyisi:
- “Gülüm gülüm açtı, bülbül bülbül öttü.”
- “Yağmur yağmur yağdı, toprak toprak ıslandı.”
Anlam Teşyisi:
- “Zengin fakir, yaşlı genç herkese yardım etti.”
- “Güzellik geçicidir, iyilik kalıcıdır.”
Ses ve Anlam Teşyisi:
- “Gülüm gülüm açtı, bülbül bülbül öttü.” (Hem ses hem de anlam teşyisi)
- “Yağmur yağmur yağdı, toprak toprak ıslandı.” (Hem ses hem de anlam teşyisi)
Teşyi’nin Edebiyatta Kullanımı
Teşyi, edebiyatta sıklıkla kullanılan bir söz sanatıdır. Metne estetik bir değer katarak okuyucunun dikkatini çekmeyi ve metnin etkisini artırmayı amaçlar. Teşyi, şiir, düzyazı ve tiyatro gibi farklı edebi türlerde kullanılır.
Şiirde Teşyi:
- “Gülüm gülüm açtı, bülbül bülbül öttü.” (Fuzuli)
- “Yağmur yağmur yağdı, toprak toprak ıslandı.” (Yunus Emre)
Düzyazıda Teşyi:
- “Zengin fakir, yaşlı genç herkese yardım etti.” (Reşat Nuri Güntekin)
- “Güzellik geçicidir, iyilik kalıcıdır.” (Hz. Ali)
Tiyatroda Teşyi:
- “Hamlet: Olmak ya da olmamak, işte bütün mesele bu.” (William Shakespeare)
- “Macbeth: Kanlı elleri yıkayabilir miyiz, efendim?” (William Shakespeare)
Sonuç
Teşyi, edebiyatta kullanılan önemli bir söz sanatıdır. Benzer sesli veya anlamlı kelimelerin yan yana kullanılmasıyla oluşturulur ve metne estetik bir değer katarak okuyucunun dikkatini çekmeyi ve metnin etkisini artırmayı amaçlar. Teşyi, şiir, düzyazı ve tiyatro gibi farklı edebi türlerde sıklıkla kullanılır.