Tides (Gelgitler)
Gelgitler, Dünya’nın okyanuslarındaki suyun düzenli yükselmesi ve alçalmasıdır. Bu hareket, Ay’ın ve Güneş’in Dünya üzerindeki kütle çekim kuvvetlerinden kaynaklanır. Gelgitler, Dünya’nın dönüşüyle birlikte hareket eder ve her gün yaklaşık 12 saat 25 dakikada bir tekrarlanır.
Gelgitler, Dünya’nın farklı bölgelerinde farklı şekillerde görülür. Bazı bölgelerde gelgitler çok yüksek olabilirken, diğer bölgelerde neredeyse hiç görülmeyebilir. Gelgitlerin yüksekliği, Ay’ın ve Güneş’in Dünya’ya olan uzaklığına, Dünya’nın dönüş hızına ve kıyı şeridinin şekline bağlıdır.
Gelgitler, Dünya’nın ekosistemi için çok önemlidir. Gelgitler, kıyı bölgelerindeki bitki ve hayvan yaşamına besin ve oksijen sağlar. Ayrıca, gelgitler kıyı şeridini erozyondan korur ve limanların ve diğer su yollarının kullanılmasını sağlar.
Gelgitlerin Nedenleri
Gelgitler, Ay’ın ve Güneş’in Dünya üzerindeki kütle çekim kuvvetlerinden kaynaklanır. Ay, Dünya’ya en yakın gök cismidir ve bu nedenle Dünya üzerindeki kütle çekim kuvveti en güçlüdür. Güneş, Ay’dan çok daha büyük bir kütleye sahip olmasına rağmen, Dünya’ya çok daha uzaktadır. Bu nedenle, Güneş’in Dünya üzerindeki kütle çekim kuvveti Ay’ınkinden daha zayıftır.
Ay’ın ve Güneş’in kütle çekim kuvvetleri, Dünya’nın okyanuslarındaki suyu çeker. Bu çekim kuvveti, Dünya’nın farklı bölgelerinde farklı şekillerde görülür. Ay’ın Dünya’ya en yakın olduğu tarafta, su seviyesi yükselir. Ay’ın Dünya’ya en uzak olduğu tarafta ise, su seviyesi düşer.
Dünya’nın dönüşüyle birlikte, gelgitler de hareket eder. Her gün yaklaşık 12 saat 25 dakikada bir, Dünya’nın farklı bölgelerinde gelgitler yükselir ve alçalır.
Gelgitlerin Çeşitleri
Gelgitler, Dünya’nın farklı bölgelerinde farklı şekillerde görülür. Bazı bölgelerde gelgitler çok yüksek olabilirken, diğer bölgelerde neredeyse hiç görülmeyebilir. Gelgitlerin yüksekliği, Ay’ın ve Güneş’in Dünya’ya olan uzaklığına, Dünya’nın dönüş hızına ve kıyı şeridinin şekline bağlıdır.
Yüksek Gelgitler
Yüksek gelgitler, Ay’ın Dünya’ya en yakın olduğu zamanlarda meydana gelir. Bu zamanlarda, Ay’ın kütle çekim kuvveti Dünya üzerindeki suyu daha güçlü bir şekilde çeker ve su seviyesi yükselir. Yüksek gelgitler, genellikle kıyı bölgelerinde meydana gelir ve su baskınlarına neden olabilir.
Alçak Gelgitler
Alçak gelgitler, Ay’ın Dünya’ya en uzak olduğu zamanlarda meydana gelir. Bu zamanlarda, Ay’ın kütle çekim kuvveti Dünya üzerindeki suyu daha zayıf bir şekilde çeker ve su seviyesi düşer. Alçak gelgitler, genellikle açık denizlerde meydana gelir ve kıyı şeridini erozyondan korur.
Gelgitlerin Önemi
Gelgitler, Dünya’nın ekosistemi için çok önemlidir. Gelgitler, kıyı bölgelerindeki bitki ve hayvan yaşamına besin ve oksijen sağlar. Ayrıca, gelgitler kıyı şeridini erozyondan korur ve limanların ve diğer su yollarının kullanılmasını sağlar.
Gelgitlerle İlgili Faydalı Siteler
- National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) Gelgit Tahminleri
- United States Geological Survey (USGS) Gelgit Bilgileri
- National Geographic Gelgitler Hakkında