Ülser
Ülser, mide veya ince bağırsağın iç astarında oluşan açık bir yaradır. Ülserler, mide asidi ve pepsin gibi sindirim sıvılarının mide veya ince bağırsağın astarına zarar vermesiyle oluşur. Ülserler ağrı, mide ekşimesi, şişkinlik ve hazımsızlık gibi semptomlara neden olabilir.
Ülser Çeşitleri
- Mide ülseri: Mide ülseri, midenin iç astarında oluşan bir ülserdir. Mide ülserleri, mide asidi ve pepsin gibi sindirim sıvılarının mide astarına zarar vermesiyle oluşur.
- Duodenal ülser: Duodenal ülser, ince bağırsağın ilk kısmı olan duodenumda oluşan bir ülserdir. Duodenal ülserler, mide asidi ve pepsin gibi sindirim sıvılarının duodenum astarına zarar vermesiyle oluşur.
- Peptik ülser: Peptik ülser, mide veya ince bağırsağın iç astarında oluşan herhangi bir ülserdir. Peptik ülserler, mide asidi ve pepsin gibi sindirim sıvılarının mide veya ince bağırsağın astarına zarar vermesiyle oluşur.
Ülser Nedenleri
- Helicobacter pylori (H. pylori) bakterisi: H. pylori bakterisi, mide ülserlerinin ve duodenal ülserlerin en yaygın nedenidir. H. pylori bakterisi, mide veya ince bağırsağın iç astarına yerleşerek sindirim sıvılarının astarı tahriş etmesine ve ülser oluşmasına neden olur.
- İbuprofen ve naproksen gibi nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlar (NSAID’ler): NSAID’ler, ağrı ve iltihabı tedavi etmek için kullanılan ilaçlardır. NSAID’ler, mide veya ince bağırsağın iç astarını tahriş ederek ülser oluşumuna neden olabilir.
- Alkol: Alkol, mide veya ince bağırsağın iç astarını tahriş ederek ülser oluşumuna neden olabilir.
- Sigara: Sigara, mide veya ince bağırsağın iç astarını tahriş ederek ülser oluşumuna neden olabilir.
- Stres: Stres, mide asidi üretimini artırarak ülser oluşumuna neden olabilir.
Ülser Belirtileri
- Ağrı: Ülserler, mide veya ince bağırsağın iç astarında oluşan açık yaralar olduğundan ağrıya neden olabilir. Ülser ağrısı genellikle yemeklerden sonra veya gece ortaya çıkar.
- Mide ekşimesi: Ülserler, mide asidinin yemek borusuna geri kaçmasına neden olarak mide ekşimesine neden olabilir. Mide ekşimesi, göğüste yanma veya ağrı hissi olarak tanımlanır.
- Şişkinlik: Ülserler, mide veya ince bağırsağın iç astarında oluşan açık yaralar olduğundan şişkinliğe neden olabilir. Şişkinlik, karında dolgunluk veya gerginlik hissi olarak tanımlanır.
- Hazımsızlık: Ülserler, mide veya ince bağırsağın iç astarında oluşan açık yaralar olduğundan hazımsızlığa neden olabilir. Hazımsızlık, yemeklerden sonra midede ağrı, şişkinlik veya mide bulantısı hissi olarak tanımlanır.
- Kanama: Ülserler, mide veya ince bağırsağın iç astarında oluşan açık yaralar olduğundan kanamaya neden olabilir. Ülser kanaması, dışkıda kan veya kusmukta kan olarak görülebilir.
Ülser Teşhisi
- Öykü ve fizik muayene: Doktorunuz, ülser belirtilerinizi ve tıbbi geçmişinizi soracaktır. Doktorunuz ayrıca, karın bölgenizi muayene ederek hassasiyet veya şişlik olup olmadığını kontrol edecektir.
- Kan testleri: Doktorunuz, H. pylori bakterisi enfeksiyonunu veya diğer tıbbi sorunları tespit etmek için kan testleri isteyebilir.
- Dışkı testi: Doktorunuz, dışkıda kan olup olmadığını kontrol etmek için dışkı testi isteyebilir.
- Üst endoskopi: Üst endoskopi, mide ve ince bağırsağın iç astarını incelemek için kullanılan bir işlemdir. Üst endoskopi sırasında, doktorunuz ağzınızdan ince bir tüp geçirerek mide ve ince bağırsağın iç astarını görüntüleyecektir.
- Röntgen: Doktorunuz, mide ve ince bağırsağın iç astarını incelemek için röntgen isteyebilir. Röntgen sırasında, doktorunuz size baryum adı verilen bir sıvı içirecek ve ardından mide ve ince bağırsağın röntgenini çekecektir.
Ülser Tedavisi
- İlaçlar: Ülser tedavisinde kullanılan ilaçlar şunlardır:
- Antibiyotikler: H. pylori bakterisi enfeksiyonunu tedavi etmek için kullanılır.
- Proton pompa inhibitörleri (PPI’ler): Mide asidi üretimini azaltmak için kullanılır.
- Histamin-2 reseptör antagonistleri (H2RA’lar): Mide asidi üretimini azaltmak için kullanılır.
- Antasitler: Mide asidini nötralize etmek için kullanılır.
- Diyet değişiklikleri: Ülser tedavisinde diyet değişiklikleri şunlardır:
- Baharatlı, yağlı ve asitli yiyeceklerden kaçının.
- Süt ve süt ürünlerini sınırlayın.
- Kafein ve alkolden kaçının.
- Küçük ve sık öğünler yiyin.
- Yaşam tarzı değişiklikleri: Ülser tedavisinde yaşam tarzı değişiklikleri şunlardır:
- Sigarayı bırakın.
- Stresi azaltın.
- Düzenli egzersiz yapın.
- Yeterince uyuyun.
Ülser Komplikasyonları
- Kanama: Ülserler, mide veya ince bağırsağın iç astarında oluşan açık yaralar olduğundan kanamaya neden olabilir. Ülser kanaması, dışkıda kan veya kusmukta kan olarak görülebilir.
- Perforasyon: Ülserler, mide veya ince bağırsağın iç astarında oluşan açık yaralar olduğundan perforasyona neden olabilir. Perforasyon, mide veya ince bağırsağın iç astarının delinmesi anlamına gelir. Perforasyon, karın ağrısı, ateş ve mide bulantısı gibi semptomlara neden olabilir.
- Obstrüksiyon: Ülserler, mide veya ince bağırsağın iç astarında oluşan açık yaralar olduğundan obstrüksiyona neden olabilir. Obstrüksiyon, mide veya ince bağırsağın tıkanması anlamına gelir. Obstrüksiyon, karın ağrısı, şişkinlik ve kabızlık gibi semptomlara neden olabilir.
- Kanser: Ülserler, mide veya ince bağırsağın iç astarında oluşan açık yaralar olduğundan kansere neden olabilir. Mide kanseri ve ince bağırsak kanseri, ülserlerin en yaygın komplikasyonlarıdır.