Amerika Birleşik Devletleri
Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Kuzey Amerika’da bulunan bir ülkedir. 50 eyaletten ve bir federal bölgeden oluşmaktadır. Başkenti Washington, D.C.’dir. ABD, dünyanın en büyük ekonomisine ve en güçlü ordusuna sahiptir. Ayrıca, dünyanın en büyük göç alan ülkelerinden biridir.
Tarihçe
ABD’nin tarihi, 16. yüzyılda Avrupalıların Kuzey Amerika’ya gelmesiyle başlar. İlk Avrupalı yerleşimciler, İngilizler, Fransızlar ve İspanyollar’dı. 17. yüzyılda, İngilizler Kuzey Amerika’da 13 koloni kurdular. Bu koloniler, 1776 yılında İngiltere’den bağımsızlıklarını ilan ederek Amerika Birleşik Devletleri’ni kurdular.
ABD’nin ilk yılları, iç savaş ve Batı’ya doğru genişleme ile geçti. 1861-1865 yılları arasında gerçekleşen İç Savaş, Kuzey ve Güney eyaletleri arasında kölelik konusunda yaşanan bir çatışmaydı. Savaş, Kuzey’in zaferiyle sonuçlandı ve kölelik kaldırıldı.
- yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında, ABD hızla büyüdü ve dünyanın en büyük ekonomisine sahip ülke haline geldi. ABD, I. ve II. Dünya Savaşları’nda önemli rol oynadı ve savaşlardan sonra dünyanın süper gücü haline geldi.
Coğrafya
ABD, Kuzey Amerika’nın ortasında yer almaktadır. Ülkenin kuzeyinde Kanada, güneyinde Meksika, doğusunda Atlantik Okyanusu ve batısında Pasifik Okyanusu bulunmaktadır. ABD’nin yüzölçümü 9,83 milyon kilometrekaredir. Ülkenin en yüksek noktası, Alaska’daki Denali Dağı’dır (6.190 metre).
ABD’nin iklimi, ülkenin büyüklüğü nedeniyle çeşitlilik göstermektedir. Ülkenin kuzeydoğusunda nemli karasal iklim, güneydoğusunda nemli subtropikal iklim, orta batıda karasal iklim, batıda Akdeniz iklimi ve Alaska’da tundra iklimi görülmektedir.
Ekonomi
ABD, dünyanın en büyük ekonomisine sahiptir. Ülkenin gayri safi yurtiçi hasılası (GSYİH) 2021 yılında 25,3 trilyon dolardı. ABD’nin ekonomisi, hizmet sektörüne dayanmaktadır. Ülkenin en büyük sektörleri, sağlık, eğitim, perakende ve finans sektörleridir.
ABD, dünyanın en büyük ihracatçısı ve ithalatçısıdır. Ülkenin en önemli ihraç ürünleri, makine, ekipman, kimyasallar ve tarım ürünleridir. ABD’nin en önemli ithalat ürünleri ise, petrol, otomobil ve elektronik eşyalardır.
Nüfus
ABD’nin nüfusu 2021 yılında 332,4 milyon kişiydi. Ülkenin nüfus yoğunluğu kilometrekare başına 34 kişidir. ABD’nin en kalabalık şehri New York’tur. New York’un nüfusu 8,8 milyon kişidir.
ABD’nin nüfusu, farklı etnik gruplardan oluşmaktadır. Ülkenin en büyük etnik grubu, %60,1 ile beyazlardır. Diğer etnik gruplar arasında, %13,4 ile Hispanikler, %12,6 ile siyahlar, %5,9 ile Asyalılar ve %0,9 ile yerli Amerikalılar bulunmaktadır.
Dil
ABD’nin resmi dili İngilizcedir. Ancak, ülkede İspanyolca, Çince, Tagalog ve Vietnamca gibi diğer diller de konuşulmaktadır.
Din
ABD’de din özgürlüğü vardır. Ülkede Hristiyanlık, İslam, Yahudilik, Hinduizm ve Budizm gibi birçok din bulunmaktadır.
Eğitim
ABD’de eğitim sistemi, eyaletlere göre farklılık göstermektedir. Ancak, genel olarak eğitim sistemi, ilkokul, ortaokul ve liseden oluşmaktadır. Ülkede ayrıca, birçok üniversite ve kolej bulunmaktadır.
Sağlık
ABD’de sağlık sistemi, özel sektöre dayanmaktadır. Ülkede, sağlık hizmetleri çok pahalıdır. Bu nedenle, birçok kişi sağlık sigortası yaptırmaktadır.
Ulaşım
ABD’de ulaşım sistemi, çok gelişmiştir. Ülkede, birçok otomobil yolu, demiryolu ve havaalanı bulunmaktadır. ABD’nin en büyük havaalanı, Atlanta’daki Hartsfield-Jackson Atlanta Uluslararası Havaalanı’dır.
Kültür
ABD’nin kültürü, farklı etnik grupların kültürlerinin birleşimiyle oluşmuştur. Ülkede, birçok farklı dil, din ve gelenek bulunmaktadır. ABD’nin en önemli kültürel değerleri arasında, özgürlük, eşitlik ve demokrasi yer almaktadır.
Siteler
- Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti
- Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı
- Amerika Birleşik Devletleri Ticaret Bakanlığı
- Amerika Birleşik Devletleri Adalet Bakanlığı
- Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanlığı
Dosyalar
- Amerika Birleşik Devletleri Anayasası
- Amerika Birleşik Devletleri Bağımsızlık Bildirgesi
- Amerika Birleşik Devletleri Haklar Bildirgesi