Üre
Üre, böbreklerde üretilen ve idrarla atılan bir atık üründür. Proteinlerin metabolizması sırasında oluşan amonyak, karaciğerde üreye dönüştürülür. Üre, kandan böbreklere süzülür ve idrarla atılır.
Üre, vücuttaki protein metabolizmasının bir sonucu olarak oluşan bir atık üründür. Proteinler, vücuttaki hücrelerin yapı taşlarıdır ve enerji üretimi için kullanılırlar. Proteinler sindirildiğinde, amino asitlere parçalanırlar. Amino asitler, karaciğere taşınır ve burada çeşitli metabolik reaksiyonlara tabi tutulurlar. Bu reaksiyonlar sırasında, amonyak açığa çıkar. Amonyak, vücut için toksik bir maddedir ve derhal uzaklaştırılması gerekir.
Amonyak, karaciğerde üreye dönüştürülür. Üre, amonyaktan daha az toksiktir ve idrarla atılabilir. Üre, böbreklerde bulunan nefronlar tarafından kandan süzülür ve idrar kesesine gönderilir. İdrar kesesi dolduğunda, idrar dışarı atılır.
Üre, vücuttaki protein metabolizmasının bir göstergesidir. Vücuttaki protein metabolizması arttığında, üre üretimi de artar. Bu nedenle, üre seviyesi yüksek olan kişilerde protein metabolizması bozukluğu olabilir.
Üre seviyesi, kan ve idrar testleri ile ölçülebilir. Kan üre azotu (BUN) testi, kanda bulunan üre seviyesini ölçer. İdrar üre azotu (UUN) testi ise, idrarda bulunan üre seviyesini ölçer.
Üre seviyesi yüksek olan kişilerde aşağıdaki belirtiler görülebilir:
- Yorgunluk
- Halsizlik
- İştahsızlık
- Bulantı
- Kusma
- İshal
- Ödem
- Kaşıntı
- Sarılık
Üre seviyesi yüksek olan kişilerde protein metabolizması bozukluğu olabilir. Protein metabolizması bozukluğu, çeşitli hastalıklara yol açabilir. Bu hastalıklar arasında şunlar yer alır:
- Böbrek yetmezliği
- Karaciğer yetmezliği
- Diyabet
- Hipertiroidizm
- Hipotiroidizm
- Cushing sendromu
- Addison hastalığı
Üre seviyesi yüksek olan kişilerde tedavi, altta yatan hastalığın tedavisine yöneliktir. Protein metabolizması bozukluğu olan kişilerde, protein alımı kısıtlanabilir ve özel bir diyet uygulanabilir. Böbrek yetmezliği olan kişilerde, diyaliz veya böbrek nakli gerekebilir. Karaciğer yetmezliği olan kişilerde, karaciğer nakli gerekebilir.
Üre seviyesi yüksek olan kişiler, düzenli olarak doktor kontrolünden geçmelidirler. Doktor, üre seviyesini takip edecek ve altta yatan hastalığın tedavisini sağlayacaktır.