Üriner Kateter Nedir?
Üriner kateter, idrarın mesaneden dışarı atılmasını sağlamak için kullanılan tıbbi bir cihazdır. Genellikle mesane veya idrar yolu sorunları olan kişilerde kullanılır. Üriner kateterler, geçici veya kalıcı olabilir. Geçici kateterler genellikle birkaç hafta veya ay boyunca kullanılırken, kalıcı kateterler uzun süreli kullanım için tasarlanmıştır.
Üriner Kateter Çeşitleri
Üriner kateterler, çeşitli malzemelerden ve boyutlarda üretilebilir. En yaygın olarak kullanılan kateter türleri şunlardır:
- Lateks kateterler: Lateks, doğal bir kauçuk türüdür. Lateks kateterler esnek ve rahattır, ancak lateks alerjisi olan kişilerde kullanılamazlar.
- Silikon kateterler: Silikon, sentetik bir malzemedir. Silikon kateterler lateks kateterlerden daha pahalıdır, ancak daha uzun ömürlüdür ve lateks alerjisi olan kişilerde kullanılabilirler.
- Poliüretan kateterler: Poliüretan, sentetik bir malzemedir. Poliüretan kateterler silikon kateterlerden daha esnektir ve daha az tahrişe neden olur.
Üriner kateterler ayrıca, boyutlarına göre de sınıflandırılır. Kateterin boyutu, Fransız ölçü birimi (Fr) ile belirtilir. 1 Fr, yaklaşık 0,33 milimetreye eşittir. En yaygın olarak kullanılan kateter boyutları 14 Fr ila 22 Fr arasındadır.
Üriner Kateter Kullanım Alanları
Üriner kateterler, çeşitli tıbbi durumlarda kullanılabilir. Bunlar arasında şunlar yer alır:
- Mesane veya idrar yolu tıkanıklığı: Üriner kateter, mesane veya idrar yolundaki tıkanıklığı gidermek için kullanılabilir.
- Mesane veya idrar yolu enfeksiyonu: Üriner kateter, mesane veya idrar yolundaki enfeksiyonu tedavi etmek için kullanılabilir.
- Mesane veya idrar yolu ameliyatı: Üriner kateter, mesane veya idrar yolu ameliyatı sırasında idrarın dışarı atılmasını sağlamak için kullanılabilir.
- Mesane veya idrar yolu yaralanması: Üriner kateter, mesane veya idrar yolu yaralanması nedeniyle idrarın dışarı atılamaması durumunda kullanılabilir.
- Mesane veya idrar yolu kanseri: Üriner kateter, mesane veya idrar yolu kanseri nedeniyle idrarın dışarı atılamaması durumunda kullanılabilir.
Üriner Kateter Takılması
Üriner kateter, genellikle bir doktor veya hemşire tarafından takılır. Kateter takma işlemi genellikle ağrısızdır, ancak bazı kişilerde hafif bir rahatsızlık hissi oluşabilir. Kateter takma işlemi şu adımları içerir:
- Doktor veya hemşire, kateteri takmadan önce ellerini ve idrar yolunu temizler.
- Doktor veya hemşire, kateteri idrar yoluna yerleştirir.
- Kateter, mesaneye ulaştığında şişirilir.
- Kateter, idrar torbasına bağlanır.
Üriner Kateter Bakımı
Üriner kateter takıldıktan sonra, düzenli olarak bakımı yapılmalıdır. Kateter bakımı, enfeksiyon riskini azaltmak için önemlidir. Kateter bakımı şu adımları içerir:
- Kateteri günde en az bir kez temizleyin.
- Kateter torbasını her gün boşaltın.
- Kateteri her 4 ila 6 haftada bir değiştirin.
- Kateter takılıyken bol sıvı tüketin.
- Kateter takılıyken idrar yapma alışkanlıklarınızı değiştirin.
Üriner Kateter Komplikasyonları
Üriner kateter kullanımı, bazı komplikasyonlara yol açabilir. Bu komplikasyonlar arasında şunlar yer alır:
- Enfeksiyon: Üriner kateter, idrar yoluna bakteri girişine yol açabilir. Bu durum, idrar yolu enfeksiyonuna neden olabilir.
- Kanama: Üriner kateter, idrar yolunda tahrişe neden olabilir. Bu durum, kanamaya yol açabilir.
- Rahatsızlık: Üriner kateter, idrar yolunda rahatsızlık hissine neden olabilir.
- Mesane spazmı: Üriner kateter, mesane spazmına neden olabilir.
- Mesane hasarı: Üriner kateter, uzun süreli kullanımda mesane hasarına yol açabilir.
Üriner Kateter Çıkarılması
Üriner kateter, artık ihtiyaç duyulmadığında çıkarılır. Kateter çıkarma işlemi genellikle ağrısızdır, ancak bazı kişilerde hafif bir rahatsızlık hissi oluşabilir. Kateter çıkarma işlemi şu adımları içerir:
- Doktor veya hemşire, kateteri çıkarmadan önce ellerini ve idrar yolunu temizler.
- Doktor veya hemşire, kateteri şişiren balonu söndürür.
- Doktor veya hemşire, kateteri idrar yolundan çıkarır.
- Doktor veya hemşire, idrar yoluna bir pansuman uygular.