Üriner Sistem Enfeksiyonu (İYE)
Üriner sistem enfeksiyonu (İYE), idrar yollarının herhangi bir bölümünde meydana gelen enfeksiyondur. İdrar yolları, böbrekler, üreterler, mesane ve üretra olmak üzere dört bölümden oluşur. İYE, bu bölgelerin herhangi birinde meydana gelebilir.
İYE Türleri
İYE, enfeksiyonun bulunduğu yere göre ikiye ayrılır:
- Alt İYE: Mesane ve üretra enfeksiyonlarıdır.
- Üst İYE: Böbrek ve üreter enfeksiyonlarıdır.
İYE Belirtileri
İYE’nin belirtileri, enfeksiyonun bulunduğu yere göre değişebilir. Alt İYE’nin belirtileri şunlardır:
- Sık idrara çıkma
- İdrarda yanma veya ağrı
- Bulanık veya kötü kokulu idrar
- Pelvik ağrı
- Ateş
- Titreme
- Bulantı
- Kusma
Üst İYE’nin belirtileri şunlardır:
- Sırt ağrısı
- Yan ağrısı
- Ateş
- Titreme
- Bulantı
- Kusma
- İdrarda kan
İYE Nedenleri
İYE, genellikle bakterilerin idrar yollarına girmesiyle meydana gelir. Bakteriler, üretra yoluyla mesaneye ve böbreklere ulaşabilir. İYE’ye neden olan en yaygın bakteri türü Escherichia coli’dir. Diğer bakteriler arasında Staphylococcus saprophyticus, Klebsiella pneumoniae ve Proteus mirabilis bulunur.
İYE Risk Faktörleri
Bazı kişilerde İYE geliştirme riski daha yüksektir. Bu risk faktörleri şunlardır:
- Kadın olmak
- İleri yaş
- Diyabet
- Bağışıklık sistemi zayıflığı
- İdrar sondası kullanımı
- Mesane taşları
- Prostat büyümesi
- Hamilelik
İYE Teşhisi
İYE teşhisi, idrar tahlili ve kültür testi ile konulur. İdrar tahlilinde, idrarın rengi, bulanıklığı, kokusu ve pH değeri gibi özellikleri incelenir. İdrar kültür testinde ise, idrar örneği laboratuvarda bakteri üremesi açısından incelenir.
İYE Tedavisi
İYE tedavisi, enfeksiyonun şiddetine ve bulunduğu yere göre değişir. Alt İYE’ler genellikle antibiyotiklerle tedavi edilir. Üst İYE’ler ise genellikle hastanede tedavi edilir ve intravenöz antibiyotikler kullanılır.
İYE Önlenmesi
İYE’yi önlemek için yapılabilecekler şunlardır:
- Bol sıvı tüketmek
- İdrarı sık sık yapmak
- Cinsel ilişkiden sonra idrar yapmak
- İdrar sondası kullanımı sırasında hijyene dikkat etmek
- Mesane taşlarını tedavi etmek
- Prostat büyümesini tedavi etmek
- Hamilelikte düzenli olarak doktor kontrolüne gitmek
İYE Komplikasyonları
İYE, tedavi edilmediği takdirde ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bu komplikasyonlar şunlardır:
- Böbrek yetmezliği
- Sepsis
- Şok
- Ölüm
Sonuç
İYE, idrar yollarının herhangi bir bölümünde meydana gelen enfeksiyondur. İYE, alt İYE ve üst İYE olmak üzere ikiye ayrılır. İYE’nin belirtileri, enfeksiyonun bulunduğu yere göre değişebilir. İYE, genellikle bakterilerin idrar yollarına girmesiyle meydana gelir. İYE’ye neden olan en yaygın bakteri türü Escherichia coli’dir. Bazı kişilerde İYE geliştirme riski daha yüksektir. İYE teşhisi, idrar tahlili ve kültür testi ile konulur. İYE tedavisi, enfeksiyonun şiddetine ve bulunduğu yere göre değişir. İYE’yi önlemek için yapılabilecekler şunlardır: bol sıvı tüketmek, idrarı sık sık yapmak, cinsel ilişkiden sonra idrar yapmak, idrar sondası kullanımı sırasında hijyene dikkat etmek, mesane taşlarını tedavi etmek, prostat büyümesini tedavi etmek ve hamilelikte düzenli olarak doktor kontrolüne gitmek. İYE, tedavi edilmediği takdirde ciddi komplikasyonlara yol açabilir.