Üst Deri: İngilizce ve Türkçe Anlamı
İngilizce Anlamı: Epidermis
Türkçe Anlamı: Üst deri
Tanım:
Üst deri, cildin en dıştaki tabakasıdır ve vücudu dış etkenlerden korur. Keratin adı verilen sert bir protein olan keratinositlerden oluşur. Üst deri, dört alt tabakadan oluşur:
- Stratum corneum: Cildin en dıştaki tabakasıdır ve ölü hücrelerden oluşur.
- Stratum lucidum: Sadece avuç içi ve ayak tabanlarında bulunan ince bir saydam tabakadır.
- Stratum granulosum: Keratin üretir ve hücreler ölmeye başlar.
- Stratum germinativum: Yeni hücrelerin üretildiği en alt tabakadır.
İşlevleri:
Üst derinin birincil işlevi vücudu dış etkenlerden korumaktır. Bu etkenler şunları içerir:
- Kimyasallar: Asitler, bazlar ve çözücüler gibi kimyasallar üst deriye zarar verebilir.
- Isı: Aşırı ısı üst deriyi yakabilir.
- Soğuk: Aşırı soğuk üst deriyi dondurabilir.
- Radyasyon: Güneş ışığı ve X-ışınları gibi radyasyon türleri üst deriye zarar verebilir.
- Travma: Kesikler, sıyrıklar ve yanıklar gibi travmalar üst deriyi hasarlayabilir.
Üst deri ayrıca aşağıdakiler de dahil olmak üzere diğer işlevlere de sahiptir:
- Su kaybını önler: Üst deri, vücudun su kaybetmesini önleyen bir bariyer görevi görür.
- Vitamin D üretir: Üst deri, güneş ışığına maruz kaldığında D vitamini üretir.
- Duyusal bilgi sağlar: Üst deri, sıcaklık, dokunma ve ağrı gibi duyusal bilgileri algılayan sinir uçları içerir.
Hastalıklar:
Üst deri, aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli hastalıklardan etkilenebilir:
- Egzama: Üst derinin iltihaplanmasıdır.
- Sedef hastalığı: Üst derinin kalınlaşmasına ve pullanmasına neden olan bir cilt rahatsızlığıdır.
- Akne: Üst derideki yağ bezlerinin tıkanması sonucu oluşan bir cilt rahatsızlığıdır.
- Güneş yanığı: Üst derinin güneş ışığına aşırı maruz kalması sonucu oluşan bir cilt rahatsızlığıdır.
- Cilt kanseri: Üst derideki hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalması sonucu oluşan bir kanser türüdür.
Bakım:
Üst derinin sağlığını korumak için aşağıdaki adımlar atılabilir:
- Güneşten korunma: Güneş ışığına maruz kalmayı sınırlayın ve dışarıdayken güneş kremi kullanın.
- Nemlendirme: Üst deriyi nemli tutmak için düzenli olarak nemlendirici kullanın.
- Sağlıklı beslenme: Sağlıklı bir beslenme, üst derinin sağlığı için gerekli olan vitamin ve mineralleri sağlar.
- Sigarayı bırakma: Sigara içmek üst deriye zarar verebilir.
- Stresten kaçınma: Stres üst derinin sağlığını olumsuz etkileyebilir.
Üst deri, vücudu dış etkenlerden koruyan ve çeşitli işlevlere sahip hayati bir organdır. Sağlığını korumak için uygun adımlar atmak önemlidir.