Vertigo: Baş Dönmesi ve Denge Bozukluğu
Vertigo, baş dönmesi ve denge bozukluğu olarak tanımlanan bir tıbbi durumdur. Baş dönmesi, kişinin çevresinin döndüğü veya hareket ettiği hissidir. Denge bozukluğu ise, kişinin ayakta durma veya yürüme zorluğu çekmesidir.
Vertigo, çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir. Bunlar arasında şunlar yer alır:
- İç kulak enfeksiyonları
- Meniere hastalığı
- Vestibüler nörit
- Labirentit
- Beyin tümörleri
- Multipl skleroz
- Parkinson hastalığı
- İlaç yan etkileri
- Alkol veya uyuşturucu kullanımı
Vertigo, genellikle baş dönmesi ve denge bozukluğu gibi belirtilerle kendini gösterir. Ancak, bazı durumlarda mide bulantısı, kusma, işitme kaybı, kulak çınlaması ve görme bozukluğu gibi belirtiler de görülebilir.
Vertigo tanısı, kişinin tıbbi öyküsü, fizik muayenesi ve çeşitli testlerle konulur. Testler arasında şunlar yer alır:
- Elektrokokleografi (ECoG)
- Vestibüler uyarılmış miyogenik potansiyel (VEMP) testi
- Rotasyon testi
- Kalorik test
Vertigo tedavisi, altta yatan nedene bağlı olarak değişir. İç kulak enfeksiyonları gibi bazı durumlarda, antibiyotik veya antiviral ilaçlar kullanılabilir. Meniere hastalığı gibi diğer durumlarda ise, diüretikler veya betahistin gibi ilaçlar kullanılabilir. Bazı durumlarda, cerrahi tedavi de gerekebilir.
Vertigo, genellikle tedavi edilebilen bir durumdur. Ancak, bazı durumlarda kronik hale gelebilir ve kişinin günlük yaşamını olumsuz etkileyebilir. Vertigo belirtileri yaşıyorsanız, bir doktora görünmeniz önemlidir.
Vertigo Türleri
Vertigo, iki ana türe ayrılır:
- Periferik vertigo: Bu tür vertigo, iç kulaktaki veya vestibüler sinirdeki bir sorun nedeniyle ortaya çıkar. Periferik vertigo, baş dönmesi ve denge bozukluğuna neden olur.
- Santral vertigo: Bu tür vertigo, beyindeki bir sorun nedeniyle ortaya çıkar. Santral vertigo, baş dönmesi, denge bozukluğu, mide bulantısı, kusma, işitme kaybı, kulak çınlaması ve görme bozukluğu gibi belirtilere neden olabilir.
Vertigo Belirtileri
Vertigo, genellikle baş dönmesi ve denge bozukluğu gibi belirtilerle kendini gösterir. Ancak, bazı durumlarda mide bulantısı, kusma, işitme kaybı, kulak çınlaması ve görme bozukluğu gibi belirtiler de görülebilir.
Vertigo Nedenleri
Vertigo, çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir. Bunlar arasında şunlar yer alır:
- İç kulak enfeksiyonları: İç kulak enfeksiyonları, vertigoya neden olan en yaygın nedenlerden biridir. İç kulak enfeksiyonları, bakteriler veya virüsler tarafından oluşabilir.
- Meniere hastalığı: Meniere hastalığı, iç kulakta sıvı birikmesine neden olan bir hastalıktır. Meniere hastalığı, vertigo, işitme kaybı ve kulak çınlaması gibi belirtilere neden olabilir.
- Vestibüler nörit: Vestibüler nörit, iç kulaktaki vestibüler sinirin iltihaplanmasıdır. Vestibüler nörit, vertigo, mide bulantısı ve kusmaya neden olabilir.
- Labirentit: Labirentit, iç kulaktaki labirentin iltihaplanmasıdır. Labirentit, vertigo, işitme kaybı ve kulak çınlaması gibi belirtilere neden olabilir.
- Beyin tümörleri: Beyin tümörleri, vertigoya neden olabilir. Beyin tümörleri, baş ağrısı, mide bulantısı, kusma, görme bozukluğu ve nöbet gibi diğer belirtilere de neden olabilir.
- Multipl skleroz: Multipl skleroz, merkezi sinir sistemini etkileyen bir hastalıktır. Multipl skleroz, vertigo, uyuşma, karıncalanma, görme bozukluğu ve yürüme zorluğu gibi belirtilere neden olabilir.
- Parkinson hastalığı: Parkinson hastalığı, beyindeki dopamin üretiminin azalması nedeniyle ortaya çıkan bir hastalıktır. Parkinson hastalığı, titreme, kas sertliği, hareket yavaşlığı ve denge bozukluğu gibi belirtilere neden olabilir.
-
İlaç yan etkileri: Bazı ilaçlar, vertigoya neden olabilir. Bu ilaçlar arasında şunlar yer alır:
- Antibiyotikler
- Antidepresanlar
- Antihistaminikler
- Diüretikler
- Sedatifler
- Tranquilizerler
-
Alkol veya uyuşturucu kullanımı: Alkol veya uyuşturucu kullanımı, vertigoya neden olabilir.
Vertigo Tanısı
Vertigo tanısı, kişinin tıbbi öyküsü, fizik muayenesi ve çeşitli testlerle konulur. Testler arasında şunlar yer alır:
- Elektrokokleografi (ECoG): ECoG, iç kulağın işlevini değerlendiren bir testtir.
- Vestibüler uyarılmış miyogenik potansiyel (VEMP) testi: VEMP testi, vestibüler sinirin işlevini değerlendiren bir testtir.
- Rotasyon testi: Rotasyon testi, kişinin başının döndürülmesi sırasında göz hareketlerinin değerlendirildiği bir testtir.
- Kalorik test: Kalorik test, iç kulağın işlevini değerlendiren bir testtir.
Vertigo Tedavisi
Vertigo tedavisi, altta yatan nedene bağlı olarak değişir. İç kulak enfeksiyonları gibi bazı durumlarda, antibiyotik veya antiviral ilaçlar kullanılabilir. Meniere hastalığı gibi diğer durumlarda ise, diüretikler veya betahistin gibi ilaçlar kullanılabilir. Bazı durumlarda, cerrahi tedavi de gerekebilir.
Vertigo Önlenmesi
Vertigoyu önlemek için yapılabilecek şeyler şunlardır:
- İç kulak enfeksiyonlarını önlemek için kulak hijyenine dikkat etmek
- Meniere hastalığı gibi vertigoya neden olan hastalıkların tedavisini düzenli olarak yaptırmak
- Alkol ve uyuşturucu kullanımından kaçınmak
- Vertigoya neden olabilecek ilaçları kullanırken dikkatli olmak