Viskoz Nedir?
Viskoz, selüloz bazlı bir elyaf türüdür. Selüloz, bitkilerin hücre duvarlarında bulunan bir polisakkarittir. Viskoz, selülozun kimyasal olarak işlenmesiyle elde edilir. Viskoz elyaflar, pamuk, yün ve ipek gibi doğal elyaflara benzer özelliklere sahiptir. Ancak, viskoz elyaflar daha dayanıklı ve daha kolay işlenebilirdir.
Viskozun Tarihi
Viskoz, ilk olarak 1891 yılında Fransız kimyager Hilaire de Chardonnet tarafından üretilmiştir. Chardonnet, selülozu nitrik asit ve sülfürik asit ile işleyerek viskoz elde etmiştir. Viskoz, ilk olarak yapay ipek olarak kullanılmıştır. Daha sonra, viskoz diğer tekstil ürünlerinin üretiminde de kullanılmaya başlanmıştır.
Viskozun Üretimi
Viskoz, selüloz bazlı bir elyaf olduğundan, üretiminde selüloz kaynakları kullanılır. Selüloz kaynakları arasında ağaçlar, pamuk ve kenevir gibi bitkiler yer alır. Viskoz üretimi, aşağıdaki adımlardan oluşur:
- Selüloz kaynakları öğütülerek selüloz hamuru elde edilir.
- Selüloz hamuru, sodyum hidroksit ile işlenerek selüloz alkali selüloz haline getirilir.
- Alkali selüloz, karbon disülfür ile işlenerek selüloz ksantat elde edilir.
- Selüloz ksantat, suda çözülerek viskoz çözeltisi elde edilir.
- Viskoz çözeltisi, eğirme başlıklarından geçirilerek viskoz elyaflar elde edilir.
- Viskoz elyaflar, yıkanarak ve kurutularak kullanıma hazır hale getirilir.
Viskozun Özellikleri
Viskoz elyaflar, pamuk, yün ve ipek gibi doğal elyaflara benzer özelliklere sahiptir. Ancak, viskoz elyaflar daha dayanıklı ve daha kolay işlenebilirdir. Viskoz elyafların özellikleri şunlardır:
- Yumuşak ve pürüzsüzdür.
- Hafiftir.
- Dayanıklıdır.
- Esnektir.
- Nemi emer.
- Hava geçirir.
- Boyanabilir.
- Ütülenebilir.
Viskozun Kullanım Alanları
Viskoz elyaflar, çok çeşitli tekstil ürünlerinin üretiminde kullanılır. Viskoz elyafların kullanıldığı ürünler arasında şunlar yer alır:
- Giyim eşyaları
- Ev tekstili ürünleri
- Endüstriyel tekstil ürünleri
- Medikal tekstil ürünleri
Viskozun Avantajları ve Dezavantajları
Viskoz elyafların avantajları şunlardır:
- Pamuk, yün ve ipek gibi doğal elyaflara benzer özelliklere sahiptir.
- Daha dayanıklı ve daha kolay işlenebilirdir.
- Nemi emer ve hava geçirir.
- Boyanabilir ve ütülenebilir.
Viskoz elyafların dezavantajları şunlardır:
- Doğal elyaflar kadar dayanıklı değildir.
- Yüksek sıcaklıklara dayanıklı değildir.
- Çabuk buruşur.
Sonuç
Viskoz, selüloz bazlı bir elyaf türüdür. Selüloz, bitkilerin hücre duvarlarında bulunan bir polisakkarittir. Viskoz, selülozun kimyasal olarak işlenmesiyle elde edilir. Viskoz elyaflar, pamuk, yün ve ipek gibi doğal elyaflara benzer özelliklere sahiptir. Ancak, viskoz elyaflar daha dayanıklı ve daha kolay işlenebilirdir. Viskoz elyaflar, çok çeşitli tekstil ürünlerinin üretiminde kullanılır.