Wikis: Bilgiyi Ortaklaşa Oluşturma ve Paylaşma Platformları
İngilizcesi: Wikis
Türkçesi: Vikiler
Tanımı:
Vikiler, birden fazla kullanıcının aynı anda içerik oluşturabileceği, düzenleyebileceği ve paylaşabileceği web tabanlı platformlardır. Kullanıcılar, metin, resim, video, ses ve diğer medya türlerini kullanarak içerik oluşturabilir ve düzenleyebilirler. Vikiler, bilgiyi paylaşmak, işbirliği yapmak ve topluluk oluşturmak için kullanılır.
Tarihçesi:
Vikilerin tarihi, 1995 yılında Ward Cunningham’ın WikiWikiWeb’i oluşturmasıyla başlar. Cunningham, WikiWikiWeb’i, yazılım geliştiricilerin işbirliği yapmasını ve bilgi paylaşmasını kolaylaştırmak için tasarlamıştı. WikiWikiWeb, hızla popüler hale geldi ve diğer vikilerin oluşturulmasına ilham verdi.
Türleri:
Vikiler, çeşitli amaçlar için kullanılır ve farklı türleri vardır. En yaygın wiki türleri şunlardır:
- Açık vikiler: Herkesin içerik oluşturabileceği ve düzenleyebileceği vikilerdir. Wikipedia, en bilinen açık vikidir.
- Kapalı vikiler: Sadece belirli bir grup kullanıcının içerik oluşturabileceği ve düzenleyebileceği vikilerdir. Şirket içi vikiler, kapalı vikilere örnektir.
- Kişisel vikiler: Tek bir kullanıcının içerik oluşturabileceği ve düzenleyebileceği vikilerdir. Kişisel vikiler, not almak, fikirleri düzenlemek ve bilgiyi saklamak için kullanılır.
Avantajları:
Vikilerin birçok avantajı vardır. Bunlardan bazıları şunlardır:
- İşbirliği: Vikiler, birden fazla kullanıcının aynı anda içerik oluşturabileceği ve düzenleyebileceği platformlardır. Bu, bilgiyi paylaşmayı ve işbirliği yapmayı kolaylaştırır.
- Esneklik: Vikiler, çeşitli amaçlar için kullanılır ve farklı türleri vardır. Bu, vikilerin farklı ihtiyaçlara göre özelleştirilebileceği anlamına gelir.
- Erişilebilirlik: Vikiler, web tabanlı platformlardır ve herhangi bir cihazdan erişilebilirler. Bu, vikilerin bilgiye erişimi kolaylaştırır.
Dezavantajları:
Vikilerin bazı dezavantajları da vardır. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Güvenlik: Açık vikiler, herkesin içerik oluşturabileceği ve düzenleyebileceği platformlardır. Bu, yanlış veya zararlı bilgilerin yayılmasına yol açabilir.
- Kalite kontrolü: Açık vikilerde, içerik kalitesi konusunda bir kontrol mekanizması yoktur. Bu, yanlış veya eksik bilgilerin yayılmasına yol açabilir.
- Vandalizm: Açık vikiler, vandalizme karşı savunmasızdır. Vandalizm, bir kullanıcının bir vikideki içerikleri kasıtlı olarak değiştirmesi veya silmesidir.
Sonuç:
Vikiler, bilgiyi paylaşmak, işbirliği yapmak ve topluluk oluşturmak için kullanılan web tabanlı platformlardır. Vikilerin birçok avantajı vardır, ancak bazı dezavantajları da vardır. Vikilerin avantajlarını ve dezavantajlarını dikkate alarak, vikileri etkili bir şekilde kullanmak mümkündür.