Yenidoğan Sarılığı Nedir?
Yenidoğan sarılığı, yenidoğan bebeklerde görülen ve cildin ve gözlerin sararmasıyla kendini gösteren bir durumdur. Sarılık, bilirubin adı verilen bir maddenin kanda birikmesi sonucu oluşur. Bilirubin, kırmızı kan hücrelerinin parçalanmasıyla oluşan bir atık üründür. Normalde bilirubin karaciğerde işlenir ve dışkı yoluyla vücuttan atılır. Ancak yenidoğan bebeklerin karaciğerleri henüz tam olarak gelişmediği için bilirubini etkili bir şekilde işleyip atamazlar. Bu nedenle yenidoğan bebeklerde bilirubin kanda birikir ve sarılığa neden olur.
Yenidoğan Sarılığının Belirtileri
Yenidoğan sarılığının en belirgin belirtisi cildin ve gözlerin sararmasıdır. Sarılık genellikle doğumdan sonraki 2-3 gün içinde başlar ve 1-2 hafta içinde en yüksek seviyesine ulaşır. Daha sonra bilirubin seviyesi düşmeye başlar ve sarılık genellikle 2-3 hafta içinde tamamen geçer.
Yenidoğan sarılığının diğer belirtileri şunlardır:
- Uyku hali
- İştahsızlık
- Kusma
- İshal
- Karın ağrısı
- Huysuzluk
- Ateş
Yenidoğan Sarılığının Nedenleri
Yenidoğan sarılığının en sık görülen nedeni fizyolojik sarılıktır. Fizyolojik sarılık, yenidoğan bebeklerin karaciğerlerinin henüz tam olarak gelişmediği için bilirubini etkili bir şekilde işleyip atamadıkları için oluşur. Fizyolojik sarılık genellikle doğumdan sonraki 2-3 gün içinde başlar ve 1-2 hafta içinde en yüksek seviyesine ulaşır. Daha sonra bilirubin seviyesi düşmeye başlar ve sarılık genellikle 2-3 hafta içinde tamamen geçer.
Yenidoğan sarılığının diğer nedenleri şunlardır:
- Anne sütü sarılığı: Anne sütünde bulunan bazı maddeler bilirubin seviyesinin yükselmesine neden olabilir. Anne sütü sarılığı genellikle doğumdan sonraki 1-2 hafta içinde başlar ve 2-3 ay içinde geçer.
- Patolojik sarılık: Patolojik sarılık, altta yatan bir tıbbi sorunun neden olduğu sarılıktır. Patolojik sarılığa neden olabilecek tıbbi sorunlar şunlardır:
- Karaciğer hastalıkları
- Safra yolu hastalıkları
- Enfeksiyonlar
- Metabolik hastalıklar
- Kan hastalıkları
Yenidoğan Sarılığının Tanısı
Yenidoğan sarılığının tanısı, fizik muayene ve kan testleri ile konulur. Fizik muayene sırasında doktor, bebeğin cildini ve gözlerini kontrol eder. Kan testleri ise bilirubin seviyesini ölçmek için yapılır.
Yenidoğan Sarılığının Tedavisi
Yenidoğan sarılığının tedavisi, sarılığın nedenine bağlıdır. Fizyolojik sarılık genellikle tedavi gerektirmez ve kendiliğinden geçer. Anne sütü sarılığı da genellikle tedavi gerektirmez ve 2-3 ay içinde geçer.
Patolojik sarılık ise altta yatan tıbbi sorunun tedavisini gerektirir. Patolojik sarılığa neden olan tıbbi sorun tedavi edildiğinde sarılık da geçer.
Bazı durumlarda, bilirubin seviyesi çok yüksekse fototerapi adı verilen bir tedavi yöntemi uygulanabilir. Fototerapi sırasında bebeğin cildine özel bir ışık tutulur. Bu ışık, bilirubinin parçalanmasını sağlar ve sarılığın geçmesine yardımcı olur.
Yenidoğan Sarılığının Komplikasyonları
Yenidoğan sarılığı genellikle komplikasyonsuz seyreder. Ancak bilirubin seviyesi çok yüksekse kern ikterus adı verilen bir komplikasyona neden olabilir. Kern ikterus, bilirubinin beyne geçerek beyin hasarına yol açmasıdır. Kern ikterus, tedavi edilmezse ölüme veya kalıcı beyin hasarına yol açabilir.
Yenidoğan Sarılığının Önlenmesi
Yenidoğan sarılığının önlenmesi için yapılabilecek hiçbir şey yoktur. Ancak erken tanı ve tedavi ile komplikasyonların önlenmesi mümkündür.