Anarko Nedir?
Anarko, otoriteye ve hiyerarşiye karşı çıkan bir siyasi felsefedir. Anarkistler, devletin ve diğer otorite biçimlerinin gereksiz ve zararlı olduğunu savunurlar. Onlara göre, insanlar özgür ve eşittir ve kendi işlerini yönetme hakkına sahiptirler.
Anarkizm, 19. yüzyılda Avrupa’da ortaya çıkan bir düşünce akımıdır. İlk anarkist düşünürlerden biri olan William Godwin, “Siyasi Adalet” adlı kitabında, devletin insanların özgürlüğünü kısıtladığını ve ortadan kaldırılması gerektiğini savundu. Pierre-Joseph Proudhon ise, “Mülkiyet Nedir?” adlı kitabında, özel mülkiyeti eleştirdi ve bunun yerine ortak mülkiyeti önerdi.
Anarkizm, 20. yüzyılda da etkisini sürdürdü. İspanya İç Savaşı sırasında, anarşistler, Cumhuriyetçi hükümete karşı savaştılar ve Katalonya’da kısa bir süreliğine anarşist bir topluluk kurdular. 1960’lı ve 1970’li yıllarda, anarkizm, öğrenci hareketleri ve karşı kültür hareketleri tarafından benimsendi.
Günümüzde, anarkizm, çeşitli siyasi hareketler ve örgütler tarafından savunulmaktadır. Anarkistler, kapitalizme, militarizme, çevre kirliliğine ve diğer toplumsal sorunlara karşı mücadele etmektedirler.
Anarkizmin Türleri
Anarkizmin birçok farklı türü vardır. En yaygın anarkizm türleri şunlardır:
- Bireyci anarkizm: Bireyci anarkistler, devletin ve diğer otorite biçimlerinin bireysel özgürlüğü kısıtladığını savunurlar. Onlara göre, insanlar özgür ve eşittir ve kendi işlerini yönetme hakkına sahiptirler.
- Sosyal anarkizm: Sosyal anarkistler, devletin ve diğer otorite biçimlerinin toplumsal eşitsizliği yarattığını ve ortadan kaldırılması gerektiğini savunurlar. Onlara göre, insanlar özgür ve eşittir ve ortak bir toplulukta yaşama hakkına sahiptirler.
- Komünist anarkizm: Komünist anarkistler, devletin ve diğer otorite biçimlerinin kapitalizmi desteklediğini ve ortadan kaldırılması gerektiğini savunurlar. Onlara göre, insanlar özgür ve eşittir ve ortak bir toplulukta yaşama hakkına sahiptirler.
Anarkizmin Eleştirileri
Anarkizm, birçok eleştiriye maruz kalmıştır. En yaygın anarkizm eleştirileri şunlardır:
- Anarkizm, düzensizliğe yol açar: Anarkistler, devletin ve diğer otorite biçimlerinin ortadan kaldırılması durumunda, toplumun düzensizliğe sürükleneceğini savunurlar.
- Anarkizm, özgürlüğü tehdit eder: Anarkistler, devletin ve diğer otorite biçimlerinin ortadan kaldırılması durumunda, insanların özgürlüğünün tehdit altına gireceğini savunurlar.
- Anarkizm, uygulanabilir değildir: Anarkistler, anarşist bir toplumun kurulmasının mümkün olmadığını savunurlar.
Anarkizm Hakkında Faydalı Siteler ve Dosyalar