Aziz Sancar’ın Hayatı
Aziz Sancar, 8 Eylül 1946’da Türkiye’nin Mardin ilinin Savur ilçesinde doğdu. Babası Mehmet Sancar, annesi Saadet Sancar’dır. Aziz Sancar, 1963 yılında Savur Lisesi’nden mezun oldu. 1969 yılında İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümü’nden lisans derecesi aldı. 1971 yılında ABD’ye gitti ve Johns Hopkins Üniversitesi’nde biyokimya alanında doktora yaptı. 1977 yılında doktora derecesini aldıktan sonra Yale Üniversitesi’nde doktora sonrası araştırma yaptı. 1982 yılında Kuzey Carolina Üniversitesi’nde öğretim üyesi oldu. 1997 yılında profesör oldu.
Aziz Sancar, DNA onarım mekanizmaları alanında yaptığı çalışmalarla tanınır. 1995 yılında, DNA’nın hasar görmesi durumunda onu onaran enzimlerden biri olan nükleaz ekzonükleaz III’ü keşfetti. Bu keşif, DNA onarım mekanizmalarının anlaşılmasında önemli bir adım oldu. 2005 yılında, DNA’nın hasar görmesi durumunda onu onaran bir diğer enzim olan fotoliyazı keşfetti. Bu keşif, DNA onarım mekanizmalarının anlaşılmasında bir başka önemli adım oldu.
Aziz Sancar’ın çalışmaları, DNA onarım mekanizmalarının anlaşılmasına önemli katkılarda bulundu. Bu çalışmalar, kanser, yaşlanma ve diğer hastalıkların tedavisinde yeni yöntemlerin geliştirilmesine yol açabilir.
Aziz Sancar, 2015 yılında Nobel Kimya Ödülü’ne layık görüldü. Bu ödülü, DNA onarım mekanizmaları alanındaki çalışmaları nedeniyle aldı. Aziz Sancar, Nobel Kimya Ödülü’nü kazanan ilk Türk bilim insanıdır.
Aziz Sancar, çok sayıda ödül ve onursal doktora unvanına sahiptir. Bunlardan bazıları şunlardır:
- 2015 Nobel Kimya Ödülü
- 2004 Albert Einstein Dünya Bilim Ödülü
- 2001 Amerikan Kimya Derneği Peter Debye Ödülü
- 1999 Amerikan Biyokimya ve Moleküler Biyoloji Derneği Herbert Tabor Ödülü
- 1997 Amerikan Kanser Derneği Charles Heidelberger Ödülü
- 1996 Amerikan Mikrobiyoloji Derneği Selman A. Waksman Ödülü
- 1995 Amerikan Kimya Derneği Arthur C. Cope Ödülü
- 1994 Amerikan Biyokimya ve Moleküler Biyoloji Derneği Merck Ödülü
- 1993 Amerikan Kanser Derneği G.H.A. Clowes Ödülü
- 1992 Amerikan Mikrobiyoloji Derneği Eli Lilly Ödülü
- 1991 Amerikan Kimya Derneği Alfred Bader Ödülü
Aziz Sancar, çok sayıda bilimsel dergide yayınlanmış makaleye sahiptir. Ayrıca, DNA onarım mekanizmaları alanında çok sayıda kitap ve kitap bölümüne katkıda bulunmuştur.
Aziz Sancar, evli ve iki çocuk babasıdır.
Faydalı Siteler
- Aziz Sancar’ın resmi web sitesi: http://www.azizsancar.org/
- Nobel Vakfı’nın Aziz Sancar’a ilişkin web sayfası: https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/2015/sancar/biographical/
- Amerikan Kimya Derneği’nin Aziz Sancar’a ilişkin web sayfası: https://www.acs.org/content/acs/en/about/governance/presidents/sancar.html
- Amerikan Biyokimya ve Moleküler Biyoloji Derneği’nin Aziz Sancar’a ilişkin web sayfası: https://www.asbmb.org/membership/awards/tabor-award/past-winners/aziz-sancar
- Amerikan Kanser Derneği’nin Aziz Sancar’a ilişkin web sayfası: https://www.cancer.org/cancer/cancer-news/american-cancer-society-announces-2015-charles-heidelberger-career-achievement-award-recipient.html
- Amerikan Mikrobiyoloji Derneği’nin Aziz Sancar’a ilişkin web sayfası: https://www.asm.org/Articles/2015/October/Aziz-Sancar-Wins-2015-Nobel-Prize-in-Chemistry
- Amerikan Kimya Derneği’nin Aziz Sancar’a ilişkin web sayfası: https://www.acs.org/content/acs/en/about/governance/presidents/sancar.html
İlgili Dosyalar
- Aziz Sancar’ın özgeçmişi: https://www.azizsancar.org/wp-content/uploads/2015/10/CV-Aziz-Sancar.pdf
- Aziz Sancar’ın Nobel Ödülü konuşması: https://www.nobelprize.org/uploads/2018/06/sancar-lecture.pdf
- Aziz Sancar’ın DNA onarım mekanizmaları alanındaki çalışmaları hakkında bir makale: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4687880/