Aziz Sancar: DNA Onarımındaki Çığır Açan Çalışmalarıyla Nobel Ödülü Kazanan Türk Bilim İnsanı
Aziz Sancar, 1946 yılında Mardin’in Savur ilçesinde doğdu. 1969 yılında İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun oldu. 1971 yılında ABD’ye gitti ve Dallas’taki Teksas Üniversitesi Güneybatı Tıp Merkezi’nde doktora yaptı. 1977 yılında doktora tezini tamamladı ve aynı üniversitede öğretim üyesi olarak çalışmaya başladı.
Sancar, 1982 yılında Kuzey Carolina Üniversitesi’nde profesör oldu. 1995 yılında Amerikan Ulusal Bilimler Akademisi’ne seçildi. 2005 yılında Nobel Kimya Ödülü’ne layık görüldü.
Sancar’ın çalışmaları, DNA onarımındaki mekanizmaları anlamamıza yardımcı oldu. DNA, hücrelerimizin genetik materyalidir ve sürekli olarak hasara uğrar. Bu hasar, UV ışığı, serbest radikaller ve kanserojen maddeler gibi çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir. DNA hasarı, hücrelerin ölmesine veya mutasyona uğramasına yol açabilir.
Sancar, DNA hasarını onaran enzimlerden biri olan nükleaz ekzonükleaz III’ü keşfetti. Bu enzim, DNA’daki hasarlı nükleotidleri keserek çıkarır ve böylece DNA’nın onarılmasını sağlar. Sancar ayrıca, DNA hasarını onaran bir diğer enzim olan DNA polimeraz I’in yapısını ve işlevini aydınlattı.
Sancar’ın çalışmaları, kanser, yaşlanma ve diğer hastalıkların tedavisinde yeni yöntemlerin geliştirilmesine yol açtı. Ayrıca, DNA onarımındaki mekanizmaları anlamamıza yardımcı oldu ve böylece genetik hastalıkların önlenmesi ve tedavisi için yeni yollar açtı.
Aziz Sancar’ın Çalışmalarıyla İlgili Faydalı Siteler ve Dosyalar
- Aziz Sancar’ın Nobel Ödülü konuşması: https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/2015/sancar/lecture/
- Aziz Sancar’ın çalışmaları hakkında bir makale: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4687886/
- Aziz Sancar’ın DNA onarımındaki mekanizmaları anlatan bir video: https://www.youtube.com/watch?v=q_8s3-9-16E
- Aziz Sancar’ın hayatı ve çalışmaları hakkında bir kitap: https://www.amazon.com/Aziz-Sancar-Story-Nobel-Laureate/dp/0190638081