Davranış: Anlamı, Türleri ve Etkileyen Faktörler
Davranış, bir canlının çevresine verdiği tepkiler ve bu tepkilerin sonucunda ortaya çıkan eylemlerdir. Davranışlar, doğuştan gelen veya sonradan öğrenilen olabilir. Doğuştan gelen davranışlar, genetik olarak belirlenir ve genellikle hayatta kalma ve üreme gibi temel ihtiyaçlarla ilgilidir. Öğrenilen davranışlar ise, deneyim ve etkileşim yoluyla edinilir ve genellikle kültürel ve sosyal faktörlerden etkilenir.
Davranışlar, çeşitli şekillerde sınıflandırılabilir. Bir sınıflandırma yöntemine göre, davranışlar iki ana kategoriye ayrılır:
- İsteğe Bağlı Davranışlar: Bu davranışlar, kişinin bilinçli olarak kontrol edebildiği davranışlardır. Örneğin, yemek yemek, yürümek, konuşmak gibi davranışlar isteğe bağlı davranışlardır.
- İsteksiz Davranışlar: Bu davranışlar, kişinin bilinçli olarak kontrol edemediği davranışlardır. Örneğin, kalp atışı, solunum, sindirim gibi davranışlar istemsiz davranışlardır.
Davranışlar, çeşitli faktörlerden etkilenir. Bu faktörler arasında şunlar yer alır:
- Genetik Faktörler: Genetik faktörler, bir kişinin davranışlarını önemli ölçüde etkileyebilir. Örneğin, bazı genler saldırganlık, kaygı veya depresyon gibi davranışlara yatkınlık yaratabilir.
- Çevresel Faktörler: Çevresel faktörler, bir kişinin davranışlarını da önemli ölçüde etkileyebilir. Örneğin, bir kişinin yetiştiği aile ortamı, arkadaş çevresi, eğitim düzeyi, ekonomik durumu gibi faktörler onun davranışlarını etkileyebilir.
- Öğrenme: Öğrenme, bir kişinin davranışlarını etkileyen önemli bir faktördür. Öğrenme yoluyla, yeni davranışlar edinilebilir veya mevcut davranışlar değiştirilebilir.
- Kişilik: Kişilik, bir kişinin davranışlarını etkileyen önemli bir faktördür. Kişilik, bir kişinin düşüncelerini, duygularını ve davranışlarını belirleyen kalıcı özelliklerin birleşimidir.
Davranışlar, bir kişinin hayatını önemli ölçüde etkileyebilir. Olumlu davranışlar, bir kişinin başarılı ve mutlu olmasını sağlayabilirken, olumsuz davranışlar, bir kişinin başarısız ve mutsuz olmasına yol açabilir. Bu nedenle, davranışların kontrol edilmesi ve olumlu davranışların geliştirilmesi önemlidir.
Davranışlarla İlgili Faydalı Siteler ve Dosyalar
- Davranış Psikolojisi Derneği
- Davranış Bilimleri Derneği
- Davranış ve Beyin Bilimleri Derneği
- Davranış Genetiği Derneği
- Davranışsal Ekonomi Derneği
- Davranışsal Nörobilim Derneği
- Davranışsal Sağlık Derneği
- Davranışsal Tıp Derneği
- Davranışsal Terapi Derneği
- Davranışsal Bilimler Ansiklopedisi
- Davranış Bilimleri El Kitabı