Kapalı Havza Nedir?
Kapalı havza, suyun dışarıya akmadığı, buharlaşma veya yeraltı sularına sızma yoluyla kaybolduğu bir drenaj havzasıdır. Kapalı havzalar genellikle çöl veya yarı çöl bölgelerinde bulunur ve genellikle tuzlu göller veya bataklıklarla karakterize edilir.
Kapalı havzalar, suyun dışarıya akmadığı için tuz ve diğer minerallerin birikmesine neden olur. Bu, suyun tuzlu hale gelmesine ve içilemez hale gelmesine yol açabilir. Ayrıca, kapalı havzalar genellikle kurak bölgelerde bulunduğu için su kıtlığına da yol açabilir.
Kapalı havzalar, dünyanın birçok yerinde bulunur. En büyük kapalı havzalardan bazıları şunlardır:
- Büyük Havza (ABD)
- Orta Asya Havzası (Kazakistan, Özbekistan, Türkmenistan, Kırgızistan, Tacikistan)
- İran Havzası (İran, Irak, Afganistan)
- Tarım Havzası (Çin)
- Avustralya Büyük Havzası (Avustralya)
Kapalı Havzaların Oluşumu
Kapalı havzalar, genellikle tektonik hareketler sonucu oluşur. Tektonik hareketler, yer kabuğunun hareket etmesine ve yükselmesine neden olur. Bu, suyun dışarıya akmasını engelleyen doğal bariyerler oluşturur.
Kapalı havzalar ayrıca, buharlaşmanın yağıştan daha fazla olduğu bölgelerde de oluşabilir. Buharlaşma, suyun güneş ışığı ve rüzgar tarafından ısıtılması sonucu su buharına dönüşmesidir. Yağış ise, su buharının yoğunlaşarak tekrar sıvı hale gelmesidir. Buharlaşma yağıştan daha fazla olduğunda, su dışarıya akmadan buharlaşır ve kapalı bir havza oluşur.
Kapalı Havzaların Özellikleri
Kapalı havzalar, genellikle tuzlu göller veya bataklıklarla karakterize edilir. Tuzlu göller, suyun buharlaşması sonucu tuz ve diğer minerallerin birikmesiyle oluşur. Bataklıklar ise, suyun sürekli olarak biriktiği ve drenajının olmadığı alanlardır.
Kapalı havzalar genellikle kurak bölgelerde bulunur. Bu nedenle, su kıtlığına yol açabilir. Ayrıca, kapalı havzalar genellikle tuzlu su içerir. Bu, suyu içilemez hale getirir ve tarımda kullanılmasını zorlaştırır.
Kapalı Havzaların Önemi
Kapalı havzalar, birçok yönden önemlidir. Kapalı havzalar, tuz ve diğer minerallerin biriktiği alanlardır. Bu mineraller, madencilik ve sanayi için önemli bir kaynak oluşturur. Ayrıca, kapalı havzalar, birçok bitki ve hayvan türüne ev sahipliği yapar. Bu nedenle, kapalı havzalar, biyolojik çeşitlilik açısından da önemlidir.
Kapalı Havzaların Korunması
Kapalı havzalar, birçok yönden önemli olmasına rağmen, birçok tehdit altında bulunmaktadır. Kapalı havzalar, kuraklık, su kirliliği ve aşırı otlatma gibi birçok faktör nedeniyle zarar görmektedir.
Kapalı havzaları korumak için, bu tehditlerin önlenmesi gerekmektedir. Kuraklık, su kirliliği ve aşırı otlatma gibi faktörlerin önlenmesi, kapalı havzaların korunması için önemlidir. Ayrıca, kapalı havzalar, koruma altına alınmalı ve sürdürülebilir bir şekilde kullanılmalıdır.